In memoriam: Lara van Ruijven (1992-2020)

Lara Victoria van Ruijven wordt op 28 december 1992 geboren in Den Haag en groeit op in Naaldwijk. Als zesjarig meisje rijdt ze haar eerste rondjes op de shorttrackbaan van De Uithof in Den Haag. Ze schaatst dan al bij Hardrijvereniging Den Haag Westland (HVHW) en Adwin Snellink, die bij haar in de straat woont, vraagt Lara om een keer mee te gaan shorttracken. Dat is niet tegen dovemansoren gezegd.

Van Ruijven heeft plezier in het bochtenwerk en blijkt ook nog eens over aanleg te beschikken. Bij de junioren wordt ze reeds al enkele malen Nederlands kampioene. Ze combineert shorttrack lange tijd met hockey. Maar als ze op de middelbare school een keuze moet maken, gaat haar voorkeur snel uit naar de rappe, 111 meter lange rondjes op het ijs. Toch gaat de liefde voor die andere sport nooit helemaal over. "Zelfs toen Lara al professioneel shorttrackte heeft ze nog een paar zomers meegedaan met de hockeywedstrijden van haar oude team. En dan blonk ze gewoon uit", vertelt haar enige broer Olav hierover in het AD Westland.

Zoals gezegd: voor het shorttrack heeft ze duidelijk aanleg en het toeval wil dat de KNSB in die jaren stevig aan de weg timmert om ook in deze tak van de schaatssport de wereldtop te bestormen. Van Ruijvens kwaliteiten blijven niet onopgemerkt en op 17-jarige leeftijd krijgt ze de kans om zich aan te sluiten bij de nationale top. Ze verhuist naar Heerenveen, begint bij Jong Oranje en maakt al snel de overstap naar de nationale selectie van bondscoach Jeroen Otter.

Met Sjinkie Knegt en Jorien ter Mors als grootste blikvangers, later glansrijk opgevolgd door Suzanne Schulting, slagen de Nederlandse shorttrackers erin om hun ambities waar te maken. In hun slipstream ontpopt Lara van Ruijven zich als een onmisbaar lid van het vrouwenteam, dat op de relay een steeds hechter collectief wordt. Oranje wordt, met Van Ruijven als stille kracht, vijf keer Europees kampioen. In 2018 veroveren de vrouwen zilver op de WK in Montréal.

Als persoon blijft Lara liefst op de achtergrond, maar op het ijs staat ze haar mannetje. Lara is lief, sociaal en heeft altijd interesse in het wel en wee van haar teamgenoten. Dat maakt haar alom geliefd. Ze is een warm mens, bescheiden ook, iemand die steevast voor een ander klaar staat. Op het ijs toont ze een enorm doorzettingsvermogen, dat ze combineert met een ijzeren discipline. Die eigenschappen helpen haar ook bij de studie Rechten die ze volgt aan de Open Universiteit. Maar om als topsporter de absolute top te bereiken, moet je soms ook asociaal en genadeloos kunnen zijn. Zit haar karakter dat succes niet in de weg?

Vanaf de winter van 2014/2015 laat Van Ruijven zich langzaamaan individueel gelden op het internationale toneel. In dat seizoen verovert ze ook haar eerste Nederlandse allroundtitel bij de senioren. "Het kwartje is gevallen", zegt ze. "Andere jaren schaatste ik gewoon. Nu voel ik veel beter wat ik doe op het ijs. Opeens had ik het gevoel te pakken. En als je dat eenmaal ervaren hebt, dan kan je er steeds naar op zoek. Het iedere keer herhalen en zo verbeter je." Als bekroning wordt ze in 2015 uitgeroepen tot Shorttrackster van het Jaar. Op de EK in 2016 verovert ze zilver op de 500 meter, het is haar eerste individuele medaille op een internationaal kampioenschap. 

Van Ruijven maakt op 21-jarige leeftijd haar olympische debuut, tijdens de Winterspelen in de Russische badplaats Sotsji. Op de 500 meter komt de sprintster niet verder dan de heats, en dat valt haar vies tegen. De revanche moet komen op de relay, maar Van Ruijven en haar 'teamies' worden in de halve finale uitgeschakeld na een penalty. Vier jaar later, in het Zuid-Koreaanse PyeongChang, start Van Ruijven op de 500 en 1000 meter, maar wederom strandt ze vroegtijdig in het toernooi.

Wat dan volgt in Zuid-Korea is die bizarre relayfinale, die veel fans voor altijd op het netvlies zal blijven staan. Het Nederlandse team is veroordeeld tot de B-finale, wat een regelrechte teleurstelling is. De vrouwen willen in die troostfinale nog één keer vlammen, om de hele wereld te tonen wat ze waard zijn, wat leidt tot winst in een wereldrecord. En dan gebeurt wat niemand voor mogelijk houdt, maar wel stiekem op hoopt…

In de A-finale, met vier deelnemende landen, lopen twee teams tegen een diskwalificatie op. Zonder aan de echte eindstrijd te hebben deelgenomen, belandt Nederland alsnog op het erepodium: een derde plaats. Uitzinnig van vreugde springen Suzanne Schulting, Yara van Kerkhof, Jorien ter Mors én Van Ruijven op de kussens. Ook reserverijdster Rianne de Vries deelt mee in het feest. Hun immens blije gezichten gaan heel de wereld over. Olympisch brons!

De ban lijkt gebroken. Lieve Lara heeft de smaak van het succes te pakken. Op het ijs ontpopt ze zich steeds meer als een roofdier, precies zoals coach Otter dat graag van zijn pupillen ziet. Toeval of niet: Van Ruijven heeft een voorliefde voor panterprint, waarmee ze haar helm, bril en onlangs ook haar schaatsen pimpt. In het postolympische seizoen 2018/2019 valt alles op zijn plek voor PanterLara.

In het Canadese Calgary pakt Van Ruijven voor het eerst een wereldbekerzege. Eindelijk heeft ze een felbegeerde gouden plak. "Het was natuurlijk al bijna midden in de nacht in Nederland toen ik won, dus toen ik wakker werd was mijn telefoon ontploft. Echt heel leuk." In januari wint ze voor de tweede keer het nationale kampioenschap. Op de EK in eigen huis, in een uitverkochte Sportboulevard Dordrecht, verovert ze brons op haar favoriete afstand, de 500 meter.

Twee maanden later, op 9 maart 2019, schrijft Van Ruijven shorttrackgeschiedenis door als eerste Nederlandse vrouw een individuele wereldtitel te veroveren. In de Bulgaarse hoofdstad Sofia komt ze op de 500 meter in een hectische finale vallend over de finish, door een ultieme duw van Martina Valcepina. De Italiaanse krijgt daarvoor een penalty en dan barst het feest los voor de Naaldwijkse. "Het is onbeschrijflijk, ik moet er nog even aan wennen", vertelt ze met de gouden medaille om de hals. "Dit is een droom die uitkomt." Bij thuiskomst volgt een huldiging in het gemeentehuis van Naaldwijk en later wordt ze geëerd met een eigen lelie.

In maart van dit jaar baalt Van Ruijven dat ze haar wereldtitel op de 500 meter niet kan verdedigen in Seoul. Het wereldkampioenschap in Zuid-Korea is een van de eerste grote sportevenementen die vanwege de uitbraak van het coronavirus wordt afgelast. Op de EK in Debrecen eind januari pakt ze nog verrassend zilver op de 1000 meter.

De wereldbekerfinale in februari blijkt achteraf de afsluiter van het seizoen te zijn geweest. In Dordrecht, wederom voor een vol stadion, schittert Van Ruijven opnieuw op de 500 meter. In de finale, met meerdere herstarten, rijdt ze van start tot finish aan de leiding en kan alleen Van Kerkhof haar volgen. De teamgenoten vieren het feestje met zijn tweeën op het ijs. "Om samen over de streep te komen vind ik het mooiste wat er is."

Het vroegtijdige einde van het seizoen betekent wel dat Van Ruijven eerder dan gepland geopereerd kon worden aan haar linkerschouder. Al jaren heeft ze last van die arm, die regelmatig uit de kom schiet. De operatie verloopt goed en na enkele weken revalidatie kijkt Van Ruijven, net als haar teamgenoten, uit naar het trainingskamp in het Franse Font Romeu. Daar, in de Pyreneeën, gaan de shorttrackers zoals elke zomer op hoogtestage. Het is daar altijd goed toeven en ze kan er voor het eerst weer het ijs op, iets wat Van Ruijven het liefst van alles doet.

Maar tijdens het trainingskamp gaat het mis. Van Ruijven krijgt gezondheidsklachten, waarvoor ze moet worden opgenomen in het ziekenhuis van Perpignan. Ze krijgt te maken met een stoornis aan het immuunsysteem, waarbij ernstige complicaties optreden. Als gevolg van inwendige bloedingen is haar toestand vanaf 29 juni kritiek te noemen. Op de intensive care wordt ze in een kunstmatig coma gehouden.

Lara's familie, teamgenoten, stafleden en de hele schaatswereld leven enorm met haar mee. Op sociale media breiden de hashtags #staystrong en #PanterLara zich als een olievlek uit. Maar die steunbetuigingen en blijken van medeleven blijken tevergeefs. Van Ruijven zal de intensive care niet meer verlaten. Haar trouwe relayteamgenoten komen op donderdag afscheid van haar nemen. Vrijdagavond komt ze, in de nabijheid van haar naasten, te overlijden. Haar Road to Beijing 2022, vol vertrouwen ingezet, strandt in een ziekenhuis te Perpignan. De Nederlandse shorttrackploeg, nog relatief kort geleden opgeschrikt door het ernstige brandongeluk van Sjinkie Knegt, verliest zijn liefste teamgenoot 'Laartje' en verkeert in diepe rouw.