Bij Rieks Poelman, de voorzitter van de sectie natuurijs van de KNSB, staat de telefoon inmiddels roodgloeiend. Toen de winter nog ver weg was, stonden de op de huidige tijd afgestemde stappenplannen en coronaprotocollen al klaar. Nu worden deze uit de kast getrokken. "Het is te merken dat alles goed gelezen is. Iedereen weet ons inmiddels te vinden."
Een greep uit de aanpassingen: gescheiden verkeersstromen, anderhalve meter zowel naast als op het ijs en hygiënemaatregelen. Dankzij een goede voorbereiding en tot in de puntjes verzorgde plannen krijgen veel verenigingen intussen ook toestemming van gemeentes en veiligheidsregio's om de deuren te openen. In veel gevallen hebben de eigen leden en abonnementhouders voorrang of kan er online een ticket aangeschaft worden. De kantines blijven gesloten, op sommige plekken wordt wel een koek-en-zopie-to-go ingericht. Toertochten en andere evenementen zijn uit den boze vanwege de coronamaatregelen.
Een aantal verenigingen heeft al voorafgaand aan het seizoen besloten om de ijsbaan gesloten te houden, aldus Poelman. "Zij hebben de baan leeg laten lopen. Veel verenigingen beschikken over hoofdzakelijk oudere vrijwilligers. Ze zien het niet zitten om de baan in de huidige omstandigheden te openen." Op sommige locaties zit ook de avondklok in de weg. Vrijwilligers maken normaal gesproken veel nachtelijke uren om een goede ijsvloer te prepareren.
Haken en ogen
Voordat het zover is, moet het nog wel even flink gaan vriezen. Wie nu naar buiten kijkt, zou niet zeggen dat er volgende week geschaatst kan worden. Toch zien de voorspellingen er positief uit, ziet ook weerman Marc Putto. "Met het weer weet je het nooit zeker, maar laten we zeggen dat 98 procent zeker is. Mensen kunnen zich opmaken voor sneeuw en ijs. Vanaf dinsdag lukt het en ik verwacht vijf of zes puike schaatsdagen."
Een mogelijk probleem dat de ijsaangroei nog kan verstoren is de verwachte sneeuw en de aanhoudend harde wind. "Dat zijn de haken en ogen. Het blijft flink waaien tot en met dinsdag. Bij -7 of -8 graden is het perfect als het waait, maar het vertraagt als het water nog open is. Dan vriest het niet dicht." Daarnaast voorziet Putto voor donderdag mogelijk nog een extra laag sneeuw. Als het ijs dik genoeg is, kan er geveegd worden. Zo niet, kan dat de groei van het ijs belemmeren.
Of het ook zo ver komt dat er op grote schaal geschaatst kan worden, is dus nog even afwachten. Veel winterliefhebbers lopen wel al warm en de vraag naar schaatsen stijgt. "Als er ijs ligt, zijn mensen niet tegen te houden", verwoordt Poelman de Nederlandse volksaard. "Daar kan niemand iets aan doen. Daarom roepen we de natuurijsverenigingen op om het schaatsen mogelijk te maken. Er is nergens meer garantie op veilig schaatsen dan bij een vereniging. De ijsmeesters keuren het ijs, slechte plekken worden aangegeven en er is hulpverlening aanwezig als het nodig is. Op buitenwater heb je die garantie niet."
Daarbij lijkt het eind volgende week alweer warmer te worden. Weerman Putto ziet in zijn modellen die dooi ook al aankomen, maar houdt wel nog een slag om de arm. "Als je de weerkaarten loslaat en ik ga af op mijn ervaring, is het best realistisch dat de koudegolf met nog een paar dagen wordt verlengd. In het verleden bleek vaak dat zo'n uitgebreide Europese koudegolf met een sneeuwdek, zich moeilijk laat opruimen."
Als natuurijsbanen ook open gaan voor het grote publiek, kunnen ijsclubs dit zelf online doorgeven. Het overzicht van geopende banen is hier te bekijken. Het is weliswaar koud, op open water kan nog nergens veilig op natuurijs geschaatst worden.