Precies een jaar nadat Graeme Fish het wereldrecord (12.33,86) in Salt Lake City op zijn naam zette, slaagde Van der Poel er in Heerenveen in om het wereldrecord aan te scherpen naar 12.32,95. De Zweed bracht daarmee het wereldrecord op de 10 kilometer terug naar Thialf; Sven Kramer was in 2007 de laatste schaatser die een wereldrecord (12.49,88) op een individuele afstand in Heerenveen noteerde. Een prestatie van jewelste dus, maar voor de Zweed kwam het wereldrecord niet echt uit de lucht vallen. "Dit is waar ik de afgelopen twintig maanden voor getraind heb", aldus Van der Poel.
"Ons oorspronkelijke doel was om een tijd van 12.36 te rijden, omdat dat toen het wereldrecord was (Ted-Jan Bloemen reed in 2015 12.36,30, red.). Vorig jaar hebben we ons plan echter moeten aanpassen door de tijd van Fish. Ik weet niet zeker of we er toentertijd écht in geloofden, maar vanaf september begonnen we er serieus over na te denken", aldus Van der Poel, die door heel veel oefensessies op het ijs daadwerkelijk in zijn doel begon te geloven. "Na veel trainingen op wereldrecordsnelheid was onze conclusie dat het wereldrecord erin moest zitten."
Oncomfortabel
Vlak voordat hij aan zijn missie begon, dacht hij nog even terug aan zijn prestatie van drie dagen eerder, toen hij Patrick Roest op de 5 kilometer van de wereldtitel afhield. "Ik merkte voor het eerst in mijn leven dat mensen iets van mij verwachten en dat gaf me best wel een oncomfortabel gevoel", gaat Van der Poel verder. "Ik stelde mezelf vervolgens de vraag: waar doe je het precies voor? Als je daar voor jezelf antwoord op kunt geven, is het makkelijker om je taken goed uit te voeren. Gelukkig heb ik me nergens door laten afleiden."
Met nog tien rondjes te gaan wist Van der Poel dat het niet meer mis kon gaan. Dat ging het ook niet, al was het verschil op de streep uiteindelijk minder dan een seconde. "Eat fish for dinner, guys", riep Van der Poel even later in de camera. Hij doelde daarmee op de afwezige Fish, die het WK vanwege het gevaar voor het coronavirus liet schieten. "Ik stuurde hem een berichtje dat ik voor het wereldrecord ging en hij wenste mij daar succes bij. We hebben elkaar nog nooit ontmoet, maar het lijkt me een aardige jongen. Ik denk dat ik hem vandaag flink wat motivatie heb gegeven."
Vanwege zijn bijzondere prestaties heeft Van der Poel in korte tijd bekendheid verworven in zijn eigen land. Zowel de media als de fans weten hem ondertussen te vinden. "De dedicated fans hopen al heel lang op een opvolger van Tommy Gustafson, dus dat ík nu het onderwerp van gesprek ben in de koffietent, vind ik alleen maar mooi. Dat is goed voor de schaatssport", aldus Van der Poel, die zelfs een felicitatie kreeg van de koning. "Hij schreef me een telegram. Het grappige is dat ik tijdens mijn militaire dienst zijn paleis in Stockholm heb moeten bewaken. Pretty cool!"
Jorrit Bergsma, drievoudig wereldkampioen op de 10 kilometer, moest genoegen nemen met het zilver. De 35-jarige Fries behaalde in 2014 olympisch goud op de langste afstand en was zondag met een tijd van 12.45,86 'the best of the rest'. "Zilver is voor nu het maximaal haalbare", stelde hij. "Die tijd van Van der Poel was natuurlijk buiten bereik. Ik wilde me daardoor niet gek laten maken en mijn eigen race rijden. Dat is gelukt, ik kon gewoon niet harder." Patrick Roest, die in december het baanrecord nog aanscherpte naar 12.35,20, ging strijdend ten onder en eindigde als zevende.