Voor Jason zijn het drukke weken. Nu de schaatsers van Team IKO voor het eerst dit seizoen op het ijs staan, is hij druk bezig met het materiaal. “Ik heb de rijders gezegd dat ze eerst weer het gevoel moeten krijgen op het ijs. Gedurende de weken zal ik wat veranderen en dan kijken we wat voor effect het heeft.”
De 31-jarige Chinese materiaalman stond op zijn tiende voor het eerst zelf op ijzers. Hij droomde ervan de Olympische Spelen te halen. Maar in de loop der jaren lukte het hem steeds minder om zijn kracht over te brengen op het ijs. Hij was gefrustreerd, stopte een tijdje en besloot daarna naar Canada te verhuizen om de oorzaak te achterhalen.
In de winkel van de Olympic Oval in Calgary kocht hij nieuwe schaatsen. “Mijn oude waren zo slecht. Door ze te vervangen dacht ik dat het probleem was verholpen. Echter, ik kreeg mijn rechtervoet nog steeds niet onder controle, met name in de bochten. Daardoor viel ik vaak.” Uiteindelijk bleek Jason last te hebben van een zwabbervoet, een aandoening die onder meer de schaatscarrières van Femke Beuling en Gerard Kemkers beëindigde.
Hoewel hij zelf niet meer het hoogste niveau kon behalen, hadden Jasons fysieke problemen wel een andere deur geopend. “Ik dacht lange tijd dat het aan mijn uitrusting lag. Daarom had ik me helemaal verdiept in mijn materiaal. Na mijn carrière kon ik met die kennis andere schaatsers in Calgary helpen met hun ijzers. In 2017 kreeg ik een aanbieding van de Chinese bond. Twee olympische cycli heb ik voor hen het materiaal verzorgd. Vervolgens vroeg Martin ten Hove of ik Team IKO wilde versterken.”
En zo ontstond de samenwerking. “Hoewel ik Martin al kende van mijn tijd bij het Chinese team, had ik niet verwacht dat een Nederlandse ploeg mij zou vragen. Wij keken altijd op tegen de Nederlanders. Desondanks zag ik gelijk veel dingen die verbeterd konden worden toen ik hier begon. Als een materiaalman zie ik weinig mensen echt diep in de materie duiken. Er zijn zelfs coaches die voor elke schaatser dezelfde afstelling gebruiken.”
Ondenkbaar voor Jason. “Voor mij is alles aan elkaar gelinkt. Het materiaal moet aansluiten bij de techniek van de rijder. De kromming, ronding en de stand van de ijzers zijn afhankelijk van hoe iemand schaatst. We moeten daarbij de perfecte combinatie vinden die zowel in de bochten als op de rechte stukken werkt. Bovendien verschillen de afstellingen per ijsbaan. Alles moet zoveel mogelijk op maat gemaakt zijn.”
“Het is mijn taak om de rijders kennis te laten maken met verschillende afstellingen en type schaatsen”, vervolgt Jason. “Sommige rijders hebben altijd op hetzelfde merk schoenen gereden. Ik wil ze andere merken laten uitproberen. Ook wil ik ze leren hoe ze kunnen aanvoelen welke kromming en ronding het beste voor hen is. Het is zo belangrijk dat te kunnen, want niemand kan het beter weten dan zijzelf. Als ze hard willen schaatsen, moeten ze zo eerlijk mogelijk naar zichzelf zijn, zodat wij het perfecte materiaal kunnen zoeken. We blijven daarover altijd in gesprek.”
Het kan soms een grote stap zijn voor een rijder om van materiaal te veranderen. Zo reed Marten Liiv al jaren op dezelfde schoenen. Omdat hij moeite had de bochten te houden, kreeg hij het advies stuggere schoenen te kiezen. Vooral aan sprinters die met een hoge snelheid door de bochten vliegen geeft het meer steun. “Als je altijd al geschaatst hebt met een soepelere schoen, is het een grote overstap naar een stugge. Het beperkt je bewegingsvrijheid. Daarom moet je er de tijd voor nemen. Er is zelfs een kans dat je weer terugkeert naar je oude schoen. De timing is zo anders dan je spiergeheugen gewend is.”
Liiv besloot aan het eind van vorig seizoen de overstap te wagen en boekte langzaam vooruitgang. “We moeten de komende maanden afwachten, maar ik denk dat hij deze schoenen behoudt.” Omdat materiaal en techniek zo sterk van elkaar afhankelijk zijn, kijkt Jason vanaf dit jaar ook mee naar de techniek van de schaatsers, als assistent van de gebroeders Ten Hove en Erik Bouwman.
Voor de wedstrijdweekenden zoekt Jason naar de juiste afstelling, tijdens toernooien verandert hij zo min mogelijk. “Na de warming-up check ik nog een keer of alles in orde is. Er zou bijvoorbeeld een braam op het ijzer kunnen zitten. Verder help ik met het cornerbelten, herinner ik ze aan de technische punten voor de race en moedig ik ze aan. Want als je zo betrokken bent bij de rijders, voel je met ze mee.”
Een van de hoogtepunten voor Jason was de wereldtitel vijf kilometer van Joy Beune. “Ik was heel verbaasd. Als je naar haar resultaten kijkt, is ze een geweldige 1500 meter-schaatsster. Ik denk dat ze veel kan bereiken op die afstand. Dat ze in Calgary op het WK die tijd wist neer te zetten op de vijf kilometer, had ik niet verwacht. Samen met de fysio stond ik aan het einde van de bocht voor de finish. We hebben zo hard geschreeuwd.”
Jason is bescheiden over zijn aandeel in het goud. “Ik ben slechts een sidekick van de hoofdcoaches.”
