Tickets
Shop
Langebaan 11 jul 2024

Sanneke de Neeling van topsport naar protonentherapie: 'Soms heel heftig'

Drie maanden geleden hing Sanneke de Neeling haar schaatsen aan de wilgen en stortte zich volledig op de afronding van haar eerste masteronderzoek. Na een enerverende carrière op het ijs, waar ze de topsportwereld van binnenuit leerde kennen, heeft ze nu haar zinnen gezet op een carrière in de medische fysica.

Foto : Soenar Chamid | Eigen foto

Tijdens haar masteronderzoek over het bestralen van kinderen met hersentumoren, richtte De Neeling (28) zich op protonentherapie. Deze relatief nieuwe en geavanceerde vorm van bestralingstherapie wordt vooral gebruikt tijdens de behandeling van kinderen met de ziekte. "Protonentherapie is fascinerend omdat het protonen gebruikt die al hun energie op een heel klein stukje in de tumor verliezen. Dit betekent dat er minder schade is aan het omliggende weefsel in vergelijking met de zogeheten traditionele fotonenstraling, die dwars door de tumor heen gaat en ook het achterliggende weefsel beschadigt”, legt de Rotterdamse uit, die ondertussen haar thuisbasis heeft gevonden in de studentenstad Groningen.

“Het is soms heel heftig”, vertelt De Neeling wanneer ze dieper ingaat op de materie van haar onderzoek en stage in het protonencentrum van het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG). “Je moet niet te lang naar de afbeeldingen kijken. De kinderen die hier komen zijn tussen de nul en eenentwintig jaar. De meesten die hier behandeld worden hebben een leeftijd van negen tot twaalf.”

De Zuid-Hollandse werd in 2016 als debutante verrassend de jongste Nederlands kampioene sprint. Op dat moment stond ze onder contract bij de schaatsploeg van Jac Orie, waar ze van 2015 tot en met 2018 reed. Daarna maakte ze de overstap naar Gewest Fryslân waar ze haar Bachelorstudie Life Science & Technology en later haar Major Biomedical Engineering zo goed mogelijk probeerde te combineren. "Over het algemeen ging dat best goed. Af en toe had ik wat moeite om de practica te kunnen doen. Deze moesten goed gepland worden. Gelukkig kreeg ik van mijn toenmalige coach Henk Hospes veel ruimte om het in te plannen. Hij was erg meedenkend en richtte zich op ‘hoe kan het wel?’. Dit heeft enorm geholpen, waardoor ik in vier jaar tijd mijn bachelor heb kunnen afronden."

Tijdens haar masteronderzoek in het UMCG, die ze onlangs heeft afgerond, focuste ze zich op een parameter die aangeeft hoeveel straling er wordt toegediend en hoe snel. "Het doel was om te evalueren of deze parameter invloed had op de ontwikkeling van bijwerkingen. Hoewel we geen directe link vonden, is het belangrijk om onderzoek te blijven doen om behandelingen te verbeteren en bijwerkingen te minimaliseren."

Het stoppen met schaatsen was voor de De Neeling, die na haar Nederlandse sprinttitel drie keer op rij brons won op het NK Sprint, een weloverwogen beslissing. "Ik wist het afgelopen jaar al dat het mijn laatste seizoen zou worden. Deze wilde ik echt voor mezelf doen, zoals als sprintster meedoen aan de Alternatieve Elfstedentocht onder de vlag van A6.nl. Daarnaast wilde ik mijn carrière afsluiten met een persoonlijk record tijdens mijn laatste langebaanwedstrijd. De vijf kilometer had ik nog nooit gereden, dus ik had honderd procent slagingskans", klinkt het lachend. "Het leven na het schaatsen bevalt me heel goed. Ik ben direct verhuisd naar Groningen, een nieuwe omgeving, en ik geniet ervan om niet meer verplicht op de fiets te moeten stappen.”

De ‘boekenwurm’ waardeert de nieuwe vrijheden die haar leven als niet-schaatsster biedt. "Ik heb nu eindelijk tijd om andere dingen te ontdekken en heb weer vrijheid. Het is fijn om niet meer als eerste weg te moeten bij vrienden en om tijd door te kunnen brengen met mijn familie tijdens de kerstdagen. Daarnaast was ik sowieso niet het celebrity type dat het fantastisch vond als mensen met me op de foto wilden. Dat heeft mij nooit getrokken. Soms vind ik het wel erg jammer dat ik de Olympische Spelen niet heb gehaald. Daar baal ik van. Maar na EK’s, WK’s en tweeënzestig wereldbekers te hebben gereden, vijf medailles, waarvan één in Nagano op de 1000 meter, heb ik er vrede mee dat ik gestopt ben.”

Hoewel De Neeling de gezelligheid van haar teamgenoten mist, is ze blij dat zij de zenuwen en druk van wedstrijden achter zich heeft gelaten. "De wedstrijden mis ik totaal niet. De zenuwen vond ik vreselijk, vooral als je alles hebt gegeven en het dan toch niet lukt. Dat gevoel vond ik moeilijk om mee om te gaan."

In haar nieuwe leven heeft ze ambitieuze toekomstplannen. De Neeling hoopt een opleidingsplek te krijgen als klinisch fysicus, een specialist die vooral op de radiotherapieafdeling werkt. "Er zijn weinig opleidingsplekken in Nederland, dus dat wordt spannend," geeft ze toe. "Ik moet nog drie extra vakken doen in mijn master, zoals kwantumfysica, Optics & Waves en het vak Mechanics & Relativity. Dit zijn echt diehard natuurkundevakken."

Ondanks de uitdagingen kijkt De Neeling met vertrouwen naar de toekomst. "Ik ben heel leergierig en ik vind de wetenschap fascinerend. Veel van mijn vrienden doen een PhD, dus je rolt er wel een beetje in," vertelt ze. "Ik heb altijd naast het schaatsen gestudeerd, dus nu kan ik me volledig focussen op mijn studie en ook nog tijd hebben voor andere leuke dingen."

Sanneke de Neeling die naar levercellen aan het kijken is met de microscoop die ze geërfd heeft van haar opa. Op deze foto had ze deze op een avond uit de kast getrokken om te laten zien. | Foto : Eigen foto

Voor haar oud-schaatscollega’s die overwegen te stoppen, heeft de voormalig sprintster een belangrijke boodschap: "Praat erover en spreek het uit. Coaches moeten het gesprek aangaan en niet direct oordelen als zijn of haar pupil minder gemotiveerd lijkt. Zo kunnen schaatsers eerlijk zijn zonder bang te worden voor negatieve gevolgen."

En nog een laatste leuke bijkomstigheid nu ze gestopt is? "Ik heb nu meer tijd om te daten en te sporten op een manier die ik leuk vind, zoals kickboksen en hardlopen. Er valt een kleine stilte, gevolgd door een enorme lach en kleine aarzeling of ze dit moet verklappen: "Fysiek gezien merk ik dat mijn lichaam ook verandert. Het is fijn om weer wat vrouwelijke vormen terug te krijgen." Ook dit is wetenschap…


Deel dit artikel op
Ben jij een echte schaatsfan? inschrijven als schaatsfan