Boeklancering Irene Schouten: 'De band met mijn familie en coaches omvat alles'

Temidden van de kuubskisten heeft de familie Schouten de ruimte aangekleed voor dit speciale moment, dat wordt gedeeld met familie, vrienden (onder wie ‘de Knaks’) en een handjevol pers. Met op een wand onmiskenbaar een aantal van haar prestaties ‘even’ naast elkaar gehangen: ze won 59 marathons, 26 World Cups, 10 wereldtitels en drie keer olympisch goud. Een imposant rijtje voor de 32-jarige topatlete die nu hoogzwanger in verwachting is van haar eerste kind. Met trots onthult ze samen met vader Klaas de cover van haar boek: “Het was een proces van twee jaar. Dat is vrij lang, maar het is nu allemaal samengekomen op het juiste moment. Dit boek zie ik mede als een boodschap aan mijn kinderen later.”

Het boek vertelt Irenes verhaal vanaf het begin bij het familiebedrijf tot aan de top van haar kunnen met vier olympische medailles op de Spelen in Beijing in 2022. Het was een hobbelige weg, waarbij blijven knokken de enige manier was om hogerop te komen. Veel wisselingen van ploegen, coaches en sponsoren, tot ze uiteindelijk bij de ploeg Albert Heijn Zaanlander onder leiding van Jillert Anema terechtkwam. Schouten was vastberaden. Het langebaanschaatsen wilde ze blijven combineren met haar grote liefde: de marathon. Later kwam het nieuwe onderdeel erbij: “De massastart blijft het meest bijzonder.”

“Niemand geloofde in onze werkwijze, maar het resulteerde in drie keer goud”

Irene Schouten

De combinatie van de twee disciplines werd veel bevraagd en bekritiseerd. Schouten kende veel jaren waarin het niet lukte en haar potentie niet tot uiting kwam. Zou het, om te presteren op de langebaan, niet beter zijn om de marathon op te geven? “Voor mijn succesvolle Olympische Spelen denk ik dat 90 procent dacht dat het mij niet ging lukken. Ik heb zo vaak gehoord dat het niks zou worden. Altijd het advies dat ik moest stoppen met de marathon. Niemand geloofde in onze werkwijze, maar deze manier van trainen resulteerde in drie keer goud. Dat is te danken aan mijn coaches Jillert (Anema, red.) en Arjan (Samplonius, red.), en het vertrouwen dat ik in mezelf heb gekregen”, vertelt de massastartspecialiste.

Het belang van de twee coaches licht de drievoudig olympisch kampioene bij haar boekpresentatie graag extra toe. “Samen zijn ze de perfecte combinatie. Ze laten elkaar in hun waarde. Vorig jaar op het WK in Thialf werd dat bijvoorbeeld duidelijk. Van tevoren hadden we ingeschat dat ik vier kansen had op goud en de eerste drie waren mislukt. In elk geval, het viel mijn kant niet op. Jillert greep in en zijn boodschap kwam op het volgende neer: het gaat [krachtterm] niet gebeuren, een heel seizoen trainen voor niks." Met het weglopen van Anema volgde Arjan. Rustig, met een hand op haar been, zei hij: 'We doen precies hetzelfde als twee jaar geleden, we gaan winnen'. "Die dag erna won ik met een baanrecord het WK-goud. Ik weet niet door welk praatje van de twee, maar het heeft geholpen”, vertelt Schouten grinnikend. “Dit verhaal typeert ze allebei.”

Meer van dit soort anekdotes zijn te lezen in haar boek.

Wil je kans maken op de gesigneerde biografie van Irene Schouten? Lees verderop hoe je meedoet aan de winactie! | Foto: Neeke Smit

Voor Schouten is geloof de belangrijkste boodschap van haar boek. Vertrouwen in zichzelf en steun vanuit trainers en familie. “Je krijgt altijd kritiek van mensen om je heen. Genoeg andere menen beter te weten hoe je het anders moet aanpakken. Maar als je zelf gelooft in wat je doet, kun je heel ver komen – met de juiste mensen om mij heen”, vertelt de West-Friezin. Het zijn voor de hechte familie, die gespecialiseerd is in tulpenbollen en topsport bewogen jaren geweest door een hersenbloeding van moeder Jolanda in 2018. Het vormt Irene in de jaren die komen, terwijl ze door blijft knokken voor haar topsportcarrière. Ze trekt er een belangrijke les uit: “Mijn familie is alles voor me. We kunnen best hard zijn tegen elkaar, maar uiteindelijk gaan we voor elkaar door het vuur. Wij steunen elkaar in alles. Dat moet de basis zijn.”

Meer lezen over hoe de drempels tot overwinningen hebben geleid in het leven van Irene? Haar biografie ‘Gehard door goud’ is nu te verkrijgen in verschillende boekhandels.

Gemiste dopingtest dieptepunt: 'Ik heb me nooit zo gestrest gevoeld'

Haar dieptepunt kende Schouten richting het einde van haar carrière. Ze ontkwam aan een tweejarige schorsing door nalatigheden rondom de dopingcontroles. Tot twee keer toe miste de olympisch kampioene een test en voor de derde, tevens beslissende keer, vulde ze te laat haar whereabouts in. Voor de controle moeten schaatsers elk kwartaal een tijdslot en locatie invoeren waar ze zich bevinden. De dopingcontroleurs weten zo waar en wanneer de sporters zijn, zodat ze zich onaangekondigd kunnen melden voor een afname van urine of bloed.

Het liep uiteindelijk met een sisser af. De KNSB verwees Schouten door naar een ervaren advocaat, die erachter kwam dat ISU bij de tweede whereabouts in de fout was gegaan. De deadline lag een stuk vroeger dan normaal. Het verweer bij de ISU tegen de vervroegde invultermijn bleek succesvol. Begin februari 2023 kreeg Schouten het bericht dat er geen schorsing volgde.

Destijds bleef dit nieuws onder de radar, volgens de marathonkoningin een zege. “Na mijn goede prestaties op de Olympische Spelen zat ik een tijdje minder lekker in mijn vel. Daar kwam dit bovenop. Door het missen van de tests (de dopingcontroles, red.) heb ik me nog nooit zo gestrest gevoeld. Het was een heel onzekere tijd, ik had er uitslag van over mijn lichaam, een soort eczeem. Het was een enorme opluchting toen het goede nieuws binnenkwam. Die ontlading kwam er daarna uit op de vijf kilometer op het WK in een vol Thialf waar ik goud won en vervolgens Jillert in de armen vloog.”

Zo kreeg de Nederlandse wereldkampioene een waardig afscheid van haar sport. In haar laatste seizoen reed ze in Calgary naar drie gouden WK-medailles, waarna ze een aantal dagen later aankondigde te stoppen.