Begin dit jaar rondde Bouwman zijn TopCoach-5-opleiding af. Het is in Nederland het hoogst aangeschreven papiertje dat een trainer-coach kan bemachtigen. De hele opleiding heeft zo’n drieënhalf jaar in beslag genomen. Hij startte in 2009 toen hij nog leiding gaf aan het voormalige VPZ-schaatsteam.
Inmiddels is de 40-jarige Bouwman bezig aan zijn derde seizoen bij Jong Oranje. Onder zijn leiding boekten onder andere Pien Keulstra en Antoinette de Jong mooie successen in de afgelopen twee jaar. Ook begeleidt hij Thomas Krol, die dit jaar zijn debuut maakte op de World Cup 1500 meter.
Een onderdeel van de TopCoach-5-opleiding is de publicatie van een onderzoek in een vakblad. Zo verscheen in de Sportgericht van eind 2012 een artikel van de hand van Bouwman. Samen met Marjan de Haan deed hij anderhalf jaar lang onderzoek naar de meest efficiënte slagfrequentie tijdens het schaatsen van lange afstanden. (Zie 'downloads' onder aan deze pagina voor het complete artikel.)
Schaatsers van Jong Oranje en Gewest Friesland werden meermaals aan testen onderworpen waarbij het aantal slagen centraal stond. Met zes, acht of tien slagen op het rechte stuk moest telkens zes ronden worden geschaatst.
Een waterdichte uitkomst werd er niet gevonden, maar wel was er een terugkomend patroon te herkennen. Bij zes slagen op het rechte was de gemiddelde snelheid telkens het hoogst. Alleen het verval tussen ronde één en zes was het grootst. Bij tien slagen was de gemiddelde snelheid het laagst, maar was het verval tussen één en zes veel kleiner.
Er kon een voorzichtige conclusie worden getrokken dat als het een lange afstand betreft een hoge slagfrequentie van tien slagen het beste resultaat geeft. Al geeft Bouwman aan dat hij de komende jaren nog een vervolg wil geven aan het onderzoek. Dan moet blijken of de aanname klopt.
“De test zou betrouwbaarder zijn als hij verlengd wordt. Dat de schaatser niet zes maar tien of twaalf ronden op een bepaald aantal slagen schaatst. Er komt zeker een tweede deel van dit onderzoek.”
Naast een evenwichtig samengesteld trainingsschema en de zoektocht naar verbeteringen in de techniek is het mentale aspect zeker geen ondergeschoven kindje bij Bouwman. “De fysieke en technische mogelijkheden kunnen pas optimaal worden gebruikt als het ook klopt op mentaal en tactisch vlak”, is de gedachtegang van Bouwman. Samen met toenmalig collega Emiel Kluin zette hij in 2008 een volledig nieuw mental-coachingprogramma op.
Het programma stuurt aan op een goede driehoek tussen schaatser, mental coach en trainer. Dit aangezien de trainer vrijwel dagelijks contact heeft met de sporter en er zo op een zeer intensieve wijze gewerkt kan worden aan de mentale vaardigheden.
Met een zorgvuldig opgesteld raceplan werken Bouwman en zijn pupil naar de wedstrijden toe. Door het plan weet de sporter precies wat hem of haar te doen staat voor, na en tijdens de wedstrijd. “Voor goede prestaties zijn een goed zelfinzicht en een goede zelfsturing onontbeerlijk”, schrijft Bouwman in zijn visie op mentale begeleiding.
Tijdens de KNSB-talentenkampen worden sinds enkele jaren verschillende testen uitgevoerd. “Tijdens testdagen voeren wij een aantal onderzoekjes uit waardoor wij sporters met elkaar kunnen vergelijken. Uiteindelijk is het doel dat wij door die grote hoeveelheid resultaten de talenten sneller kunnen herkennen”, zegt Bouwman.
Al voegt hij daar direct aan toe dat uit de tot nu toe vergaarde data nog weinig valt op te maken. Omdat naast de fysieke waarden hier ook de mentale, tactische en technische factoren meespelen. “Neem Antoinette de Jong, zij is zeker niet de koningin van alle testjes. Alleen haar technische en tactische kwaliteiten hebben haar al tot goede resultaten gebracht”, legt Bouwman uit.
Het beter maken van schaatsers is Bouwman zijn lust en zijn leven. Vrijwel al zijn tijd stopt hij in Jong Oranje. De passie voor de sport straalt er vanaf en die brengt hij over op zijn pupillen. Aankomend weekend moet blijken of hij zijn rijders naar podiumplaatsen kan leiden. Al draait het uiteindelijk om het zorgvuldig opleiden van de beste talenten van Nederland.