De drijvende kracht achter Hein Otterspeer

Hein Otterspeer liet legendarische woorden horen nadat hij zich via het OKT plaatste voor de Olympische Spelen op de 1000 meter: ‘Het is een jongensdroom van een oude man’. Die zin kwam niet zomaar uit de lucht vallen. Ze worden glashelder wanneer zijn vrouw vol trots begint te vertellen over de 1,93 meter lange schaatser uit Gouda. “Hein is langer doorgegaan dan dat ik in eerste instantie had gedacht. In mijn beleving gaan sporters door tot hun dertigste. We kennen elkaar elf jaar en hebben altijd gezegd: ‘Zolang je er nog van geniet, is er geen reden om te stoppen.’ Ik vraag hem ieder jaar: ‘Heb je nog het idee dat er meer in je zit?’ Ieder jaar zegt hij volmondig ‘ja’. Hein beleeft nog zoveel plezier aan zijn sport, dat ik er automatisch in meega. Ik zie zijn potentie, maar daarmee ook de strijd met zijn lichaam, waaronder zijn rug.”

Bettelien haalt meteen een heftige gebeurtenis aan. “Hein heeft best wat dingen meegemaakt. In 2015 heeft hij een aanrijding gehad. Dat is nogal heftig geweest. Ik was in verwachting. Hein kwam op de fiets uit Heerenveen naar het Noord-Groningse Zoutkamp, waar ik bij mijn ouders was. Dat deed hij vrij regelmatig. Die dag was het slecht weer. Hij belde mij onderweg op om te zeggen: ‘Ik fiets niet lekker, dus het duurt wat langer. Ik doe rustig aan.’ Uiteindelijk had ik bedacht om hem met de auto tegemoet te rijden. Ik had een kleedje meegenomen en een blikje cola als oppeppertje. Ik zat een minuut of tien in de wagen toen werd er gebeld door een onbekend nummer. Die heb ik drie keer weggedrukt, want ik was bijna bij Hein. Ik bleef gebeld worden door datzelfde nummer, dus ik besloot toch maar op te nemen en hoorde die jongen zeggen: ‘Ik heb Hein aangereden. Wil je naar Sebaldeburen komen?’ Door de stress wist ik spontaan niet meer waar dat plaatsje lag. Gelukkig hadden we net op onze telefoons zo’n appje geïnstalleerd, waarbij je kan zien waar de ander is. Dat was onze mazzel. Ik heb meteen mijn navigatie daarop ingesteld. Bij Hein aangekomen, kon hij nog zitten, maar was onderkoeld en in shock. Hij had een schouderluxatie, meerdere kneuzingen en enorme sneden. Hein vroeg of ik even wilde kijken naar zijn rug en bil, want hij had daar 'een beetje pijn'. Zijn huid was doorzeefd met glas en diepe snijwonden. Ik heb hem maar gezegd weer rustig te gaan zitten, omdat er wat sneetjes zaten. Hij is een sterke vent, maar van zoiets herstel je niet zomaar.”

Terugkijkend op deze periode concludeert ze: “Ik denk dat dit de eerste grote klap is geweest, waarbij het balletje bij hem een beetje de verkeerde kant op ging rollen. Er gebeurden allemaal verschillende dingen. Wat persoonlijke dingetjes bij mij en bij onze zoon Sant Jan, die een ernstige allergie bleek te hebben. Daar zal ik niet verder over uitweiden. Het ging gepaard met veel stress. Het waren zaken die zich opstapelden, terwijl Hein ook aan zijn eigen lichaam probeerde te werken.”

De geboren blonde Groningse roemt zijn enorme drijfveer. “Hij kan zo diep gaan, daar heb ik enorm veel respect voor. Dat is wat menig mens niet kan. Het heeft hem staande gehouden. Er was eens iemand die zei: ‘Jij bent een Ferrari met Fiat Panda banden. Die vergelijking vond ik zo treffend. Die man verbaasde zich erover dat Hein überhaupt vooruit is gekomen, gezien de vele problemen met z’n gestel. Je kunt nog zo graag willen, maar dat lichaam moet wel mee kunnen.”

Bettelien komt zelf uit een ondernemersfamilie en weet hoe het is om ergens vol voor te gaan. “Ik heb het idee dat ik in Hein een stukje van mijn vader terugzie. Wat ze allebei doen en hoe ze met dingen omgaan. Ik merk dat ik graag mensen om me heen verzamel die anders denken of die heel uitzonderlijk zijn in iets. Die spirit en wilskracht vind ik mooi. Hein kan alles laten vallen voor dat ene doel.”

Topsport is inherent aan veel van huis zijn. Thuis rust er automatisch veel op de schouders van Bettelien. “Ik geloof in de theorie: je kunt aan wat je krijgt, maar soms moet ik er maar niet te veel over nadenken hoe ik bepaalde periodes ben doorgekomen. Inmiddels weet ik wat ervoor nodig is om te kunnen presteren. Hein storen met dingen die hem negatieve energie geven of afleiden is niet handig en probeer ik zoveel mogelijk te voorkomen. Daar kunnen veel mensen zich niets bij voorstellen. Als ik om hulp vraag dan is vaak de eerste vraag: 'Maar waar is Hein dan?' Mensen snappen dan niet hoe het leven van een topsporter is. Soms vind ik het keihard. We hebben nu het hele gebeuren rondom corona, maar eerlijk gezegd leefden wij altijd al alsof er corona was. Een verkoudheid of buikgriep wil je niet voor een toernooi. Als er hier iemand was met een snottebel, dan was Hein vetrokken”, klinkt het begripvol en met een lach.

Per 1 april maakte Otterspeer de overstap van Team Jumbo-Visma naar Team Reggeborgh. “Hij had een gesprek gehad met Gerard van Velde. Voor Hein is eten heel belangrijk, evenals lichamelijke verzorging en dat je om hulp mag vragen. Gerard grapte: ‘Als we jou erbij hebben dan zijn we het team voor de papa’s, de oude mannen. Als je op een bepaalde leeftijd bent, dan heb je ook een andere benadering nodig. Misschien meer rust en andere voeding.’ Eigenlijk zei Gerard precies alle dingen die Hein wilde horen en nodig had. Het was niet eens een verkooppraatje. Voor Hein was het meteen duidelijk.”

Het was een keuze die Bettelien niet had zien aankomen. “Ik heb wel een weekje nodig gehad om te wennen. Ik ben zo’n type, als we op vakantie gaan en het bevalt me, dan wil ik daar blijven. Hein is meer van het avontuur en wil meer van de wereld zien. En als hij eenmaal zijn zinnen ergens op heeft gezet… Na een paar weken zag ik zo’n ander mens. Hij voelde zich begrepen en ik zag zoveel lucht bij hem ontstaan. Er was het inzicht gekomen wat anders te willen. Met de jaren verander je ook als mens, waar misschien ook wel een andere aanpak en filosofie bij hoort. Dat hoeft niet negatief te zijn. Het is dus absoluut niks ten nadele van Jac Orie, want daar heeft Hein zo ontzettend veel van geleerd en aan gehad. Ik heb niet voor niets even moeten wennen aan de teamswitch,” vervolgt ze met een knipoog.

De nieuwe omgeving voor Hein betaalde zich al snel uit. “Ik kreeg dat speelse jongetje weer terug. Voor mij werd duidelijk dat hij de problemen met zijn lijf nog meer op wilskracht heeft moeten overwinnen dan dat ik zelf ooit in de gaten had. De pijn was veel erger. Dat merk je pas als je opeens het andere kent. Topsporters zijn heel sterk, goed in het verbloemen van pijn en gaan altijd door. Een ander was allang afgehaakt. Dat kan ook je valkuil zijn, waarin je jezelf niet moet verliezen.”

Het ging voor de wind. Iedereen was blij en er gebeurden geen gekke dingen. Tot negen dagen voor het OKT. “Meneer kwam thuis met een mega vochtbult bij zijn lies van tien bij tien centimeter. Ik dacht echt: Daar gaan we weer. Ik wilde dat niet aan hem laten merken. Je probeert positief te blijven en te zoeken naar dingen die je kunt doen. Hein heeft gelukkig veel steun gevonden bij de mensen om hem heen. Ook die mensen verdienen een pluim. Het ging beter, maar met die 500 meter zag je gewoon dat het niet goed ging. Hij viel en het schoot weer in zijn lies. Hij was zo terneergeslagen. Na de wedstrijd liet hij mij zijn lies zien. Die was gewoon zwart. Het zag er niet uit. Toen begon bij mij de stress.”

Ze is even stil, alsof ze weer in dat moment is. “Hein zei: ‘Het maakt mij niet uit hoe, maar ik ga die 1000 meter rijden.’ Mijn gevoel zei dat het niet goed zat met zijn been. Ik had er geen vertrouwen in dat hij het nog kon doen, maar dat durfde ik niet tegen hem te zeggen. Meerdere keren vroeg ik: heeft de medische staf echt goed gekeken? Kun je starten? Ik zag het vuur in zijn ogen. Hij ging het gewoon doen.”

Ondertussen voerde Bettelien een innerlijke strijd. “Ik heb de hele zondag gehuild. Ik vond het zo erg. Ik kon het niet uitleggen. Ik had gewoon zo’n onderbuikgevoel. Ik heb de tv aangezet, maar op het moment dat Hein moest rijden, heb ik de tv uitgedaan en ben ik gaan stofzuigen. Ik had mijn telefoon nog wel aanstaan, die spreekwoordelijk ontplofte van de vele berichten die opeens binnenkwamen. Mijn oog viel op een bericht van onze overbuurman: ‘Betty, hij heeft hem!’ Toen heb ik snel de tv weer aangezet. Er kwam zo’n ontlading. Ik wist waar die vandaan kwam en alles wat we hadden opgebouwd. Het was niet alleen de stress van het OKT. Het was de complete aanloop hiernaartoe. Alles kwam bij elkaar.”

Het antwoord op de vraag of de Groningse weer gaat stofzuigen tijdens Hein z’n olympische race, zegt ze lachend: “Eerst ging ik altijd verven. Mijn vrienden grapten: ‘Je huis wordt steeds kleiner, door alle lagen verf die jij op de muren smeert.’ Sinds een jaar of twee hebben we dezelfde kleur op de muur. Dat moet ook maar zo blijven. Meerdere cameraploegen hebben me benaderd om te komen filmen tijdens het kijken naar zijn rit op vrijdag, maar tot nu toe heb ik iedereen afgewezen. Ik weet niet of ik het aan kan. Aan de andere kant denk ik: Kom op, het is de enige keer dat je het zo kunt beleven. Ik houd het denk ik klein en ga alleen met onze zoon kijken. Ik zet sowieso mijn vader voor de tv, want alle keren dat hij naar Hein heeft gekeken, was er een goed resultaat. Dat is mijn geheime kaart. Ik gun het hem zo enorm. Het zou de bekroning zijn op alles wat er is gebeurd. Hij heeft een grote gunfactor. Ik weet het, als partner ben ik niet objectief, maar het is gewoon zo. Als iemand ervoor heeft gestreden, dan is Hein het.”

Voor alle informatie over de Olympische Spelen klik je hier

De foto's van Hein en Bettelien zijn gemaakt door Michelle Wever Photography