Hoe leg je de puzzel van het olympisch seizoen?

Voor de Nederlandse schaatsers is de route duidelijk. Op het Daikin NK Afstanden kunnen de rijders zich kwalificeren voor de World Cups. Tijdens de eerste vier, verspreid over Noord-Amerika en Europa, moeten ze punten bijeen sprokkelen voor de rankings. Heel belangrijk, want aan de hand van het wereldbekerklassement wordt bepaald hoeveel rijders elk land mag sturen naar Milaan. Als Nederland optimaal presteert, liggen er negen startbewijzen klaar voor de vrouwen en negen voor de mannen. Op het Olympisch Kwalificatietoernooi (OKT) worden die tickets verdeeld.

Sommige Nederlanders zullen nu al klotsende oksels krijgen bij alleen al het horen van het woord OKT. Een toernooi waar alleen maar verloren kan worden, want de medailles worden pas in Italië verdeeld. Voor andere schaatsnaties steekt de route anders in elkaar, omdat er minder concurrentie is in eigen land. Dan zullen vooral de vier World Cups in Salt Lake City, Calgary, Heerenveen en Hamar aan het eind van dit kalenderjaar een sleutelrol spelen. We maakten een rondje langs de verschillende schaatscoaches om alvast een blik te werpen op de olympische winter.

Voor de Italiaanse coach Maurizio Marchetto zijn de voorbereidingen voor de Spelen in eigen land al lang geleden begonnen. Hij weet dat in februari alle ogen op hem en zijn rijders gericht zullen zijn en dat ze een topprestatie moeten leveren voor hun fans. “Het is mijn verantwoordelijkheid een goed team te bouwen. Niet slechts een topper, maar een hele groep. Geen eenvoudige taak, want de sport is klein in Italië.” Puur kijkend naar de resultaten lijkt hij op de goede weg, want het Italiaanse schaatsen zit in de lift. Davide Ghiotto reed deze winter een wereldrecord tien kilometer en veroverde de WK-goud. Voor het eerst in haar carrière was er een medaille op het WK Afstanden voor Francesca Lollobrigida, goud op de vijf kilometer. Daarnaast pakte Andrea Giovannini zowel de wereldtitel als het wereldbekerklassement mass start. Volop kansen op eremetaal in Milaan.

“Het olympisch jaar is heel belangrijk voor ons, dat is het enige wat telt in Canada. Wij worden puur op de Spelen afgerekend, niet op het WK van afgelopen weekend”, vertelt Eldering, die sinds 2018 coach is in Canada. “We zijn begonnen met de eerste stukjes van de puzzel te leggen, maar de details voor het olympisch seizoen zijn nog niet rond. Dit jaar wilden we een blauwdruk maken voor komende winter, maar dat was lastig doordat de kalender zo anders in elkaar zat. Nu het WK achter de rug is, zullen we evalueren en kijken waar het beter moet.”

Hij werpt alvast een blik vooruit: “Voor ons is het begin van het seizoen belangrijk met de World Cups in Salt Lake City en op onze baan in Calgary. Over het algemeen zijn wij altijd vrij goed aan het begin van het seizoen. Daarna bouwen we door richting de Spelen, waardoor het waarschijnlijk iets minder zal gaan in Nederland en Noorwegen.”

Bij Rykkje was afgelopen maanden het vizier gericht op het WK in eigen land, maar achter de schermen zijn de voorbereidingen voor de Spelen al begonnen in samenwerking met het olympisch comité. “In grote lijnen moet je in je hoofd hebben hoe je het gaat doen. Ook voor ons was het lastig dat het afgelopen seizoen niet te vergelijken was met het komende jaar, maar inmiddels weten we hoe de schaatsers overal op reageren.”

“Ons voordeel is dat wij geen OKT hebben. Al kan dat ook een nadeel zijn, want in Nederland kwalificeren de schaatsers zich die op het juiste moment echt goed kunnen presteren. Maar we gaan daar geen extra wedstrijd voor inplannen als de wedstrijdkalender al overvol zit.”

“De selectieprocedure staat nog niet vast, dat bepalen we in de lente. We hebben trials begin januari, maar willen graag dat de beste rijders zich al kunnen plaatsen via de World Cups.” In het gesprek met Shimabukuro komt naar voren dat het een ingewikkelde kwestie is, omdat ook commerciële belangen en financiën een rol spelen. Zo wordt slechts een deel van de kosten van de beste rijders vergoed bij de World Cups, terwijl de schaatsers die halverwege de ranking bungelen cruciaal zijn voor het aantal startbewijzen. “Zij hebben geen sponsoren en zijn vaak afhankelijk van hun ouders. Wij proberen het olympisch comité en het management boven ons uit te leggen hoe belangrijk de World Cups zijn. Zo moeten we ons immers kwalificeren voor de Spelen. Het bepaalt onze toekomst.”

Ook de commerciële belangen lijken de sportieve te bedreigen. In januari zijn de trials, die worden uitgezonden door de Amerikaanse televisie. “Die betaalt daarvoor enkele honderdduizenden dollars. Dat is veel geld, maar daar staat tegenover dat ze willen dat de beste rijders meedoen, zelfs als ze al gekwalificeerd zijn. Op hun beurt willen de schaatsers er voor eigen publiek en op TV niet slecht uitzien. Ze willen goede races neerzetten. Ik heb de zender proberen uit te leggen dat mijn schaatsers aanwezig kunnen zijn voor handtekeningen en foto’s, maar dat ik niet wil dat ze meedoen. Ik heb liever dat ze doortrainen of uitrusten op zo’n moment. Wat is belangrijker? Een mooie kwalificatiewedstrijd met rijders die niet presteren op de Spelen? Of medailles een maand later, die het schaatsen in ons land écht vooruithelpen?"

“We willen graag terug naar de regels van twintig jaar geleden, waarbij het merendeel aan tickets verdeeld werd tijdens de World Cups. Het lijkt nu die kant op te gaan, maar dat is nog niet zeker.”

Het wordt een pittig eerste deel van het jaar voor de Aziatische schaatsers van Team Gold, legt Johan de Wit uit. “We reizen eerst naar Noord-Amerika en vervolgens naar Europa. Bij elkaar zijn we ongeveer zeven weken van huis. Dat is niet ideaal, maar iedereen heeft een soortgelijk programma. Ik geloof erin dat we vier World Cups een hoog niveau kunnen laten zien. Wij rijden altijd hard, dat is geen probleem. We willen graag goede tijden neerzetten.”