Terwijl Marcel Bosker zich voorbereidde op de vijf kilometer tijdens de derde World Cup in Calgary, bleef de baan naast hem leeg. Zijn tegenstander Hallgeir Engebråten had op het laatste moment besloten niet mee te doen aan de wedstrijd. Hoewel het tegen de Noorse principes in gaat om iemand af te melden, was het volgens zijn coach Bjarne Rykkje onverantwoord om zijn pupil te laten rijden.
Engebråten heeft namelijk last van inspanningsastma. Niet tijdens de wedstrijden – als hij het uiterste van zijn lichaam vraagt -, maar juist daarna. “In het dagelijks leven is hij fit, maar na een maximale inspanning is het echt heel slecht. Hij heeft een enorm verval na zijn race, vergeleken met ervoor”, aldus Rykkje. Bij de Noorse schaatsbond was weinig bekend over deze vorm van astma. Ook vorig jaar zaten er dalen in de prestaties van Engebråten, maar toen kon de vinger er nog niet opgelegd worden.
Want de 23-jarige schaatser kan door zijn medicijnen probleemloos de zomer doorkomen. Ook met trainingen hoeft Engebråten zich niet in te houden. “Het komt in periodes. Als je hem nu ziet trainen, merk je niets aan hem. Terugvallen komen in periodes waarin hij veel wedstrijden schaatst. Hij rijdt bij wereldbekers vaak de 1500 meter, de vijf kilometer en de ploegenachtervolging. Als je drie keer in één weekend een knauw krijgt, dan is dat te veel voor hem. Heel frustrerend.”
Bjarne Rykkje en zijn team stonden voor een mysterie, maar konden rekenen op hulp. “Vanuit het Olympiatoppen (onderdeel van het Noorse olympisch comité, red.) krijgen wij medische steun. De beste sportmedici van Noorwegen staan achter ons om meer kennis te vergaren. Zij hebben ervaring in de wereldtop van de triathlon en het langlaufen. Ook zij hadden dit nog nooit gezien. Maar schaatsen is een grotere belasting dan triatlon. Vooral een 1500 meter is zo’n aanslag op je longen na een rit.”
“We hebben alles in kaart gebracht. Vanaf het WK Junioren in 2018 tot hij nu zo ver is dat hij niet mag starten. Zo hopen we uit te vinden hoe we dit het beste kunnen aanpakken.” Inmiddels kan door middel van een blaastest voorafgaande aan een wedstrijd bepaald worden hoe Engebråten ervoor staat. Al kent deze manier van testen nog enkele gebreken. “Als ik tegen een schaatser zeg dat hij harder moet blazen, kan die dat meestal ook. De test is te afhankelijk van de omstandigheden, waarin hij wordt afgenomen. Maar het is het enige wat we hebben.” Omdat de blaastest vlak voor de World Cup in Calgary niet goed uitpakte, trok het Noorse talent zich terug.
Voor de olympisch kampioen op de ploegenachtervolging en de bronzenmedaillewinnaar van de 5000 meter is het frustrerend dat hij geen races kan rijden. Vooral omdat het onduidelijk is hoe lang het duurt en of er een oplossing komt. Het EK Allround in eigen land moet hij aan zich voorbij laten gaan. Vier afstanden in twee dagen is een veel te grote inspanning voor zijn lichaam. “Als we zo verder zouden gaan, weten we niet of het verantwoord is,” volgens Rykkje, die ook al Sverre Lunde Pedersen moet missen. Door een gebrek aan vertrouwen verkoos hij een trainingsblok boven de wereldbekers en het EK.
“We moeten kijken hoe Engebråtens carrière er verder uitziet. Dit is heel jammer voor het Noorse schaatsen én de sport in het algemeen. Hij is een supergroot talent. Mocht hij gereden hebben tijdens het EK, dan was hij één van de kanshebbers. Stoppen is nog niet aan de orde. Hij moet nu longrust krijgen. Een aantal weken geen maximale inspanning leveren. De afgelopen twee weken had hij relatieve rust. Nu gaan we het weer opbouwen om te kijken of hij geen verval heeft bij verhoogde intensiteit.” Engebråten heeft het WK Afstanden over twee maanden als doel. Daar zal hij waarschijnlijk alleen de vijf kilometer rijden. Dan hoeft hij niet meerdere malen het uiterste van zijn lichaam te vergen.