Jan Bakker volgend jaar voorzitter Elfstedentocht: ‘De mooiste functie’

Zoals Wiebe Wieling in de beginperiode bij de Koninklijke Vereniging De Friesche Elfsteden meeliep met zijn voorganger Henk Kroes, zo zal Bakker de kneepjes van het vak komend jaar leren van de huidige voorzitter. “Men zei vanochtend al tegen mij: ‘Mooi dat het je laatste is, mooi wat je gedaan hebt'. Beste mensen, ik heb nog een jaar te gaan”, opende Wieling de vergadering zaterdagmorgen met een knipoog. In zijn periode als voorzitter heeft hij vooralsnog geen Elfstedentocht mogen uitschrijven, maar geeft de hoop niet op.

Bakker kan rekenen op steun van zijn voorganger. Wieling beval Bakker ‘van harte’ aan om zijn kennis van de schaatswereld, zijn bestaande ervaring binnen de organisatie en het feit dat hij genoeg tijd heeft om het voorzitterschap vanaf volgend jaar te vervullen. De leden stemden middels een groot applaus in met de benoeming van Bakker. Een emotioneel moment, erkende de man uit Wijnjewoude na afloop. “Daar krijg ik kippenvel van”, vertelde hij. “Heel mooi, dat is voor mij het gevoel van de Elfstedentocht.”

Bakker voelde geen zenuwen over de vraag of hij gekozen zou worden. “Ik zit al acht jaar in het bestuur van de Elfstedentocht, heb in al die tijd een band opgebouwd met de vrijwilligers en rayonhoofden. Sinds mijn kandidatuur bekend werd gemaakt, kreeg ik al veel positieve berichten. Niet echt spannend dus, maar natuurlijk brengt zo'n dag gezonde spanning met zich mee."

Als inkomend voorzitter gaat u een jaar meelopen met de huidige voorzitter Wiebe Wieling tot hij de voorzittershamer volgend jaar overdraagt. Wat houdt dat in?
Jan Bakker: “Wat er precies gaat gebeuren, weet ik niet. De komende winter is voor Wiebe als voorzitter en ben ik de toer- en wedstrijdleider. Daarna zal ik meer met hem op pad gaan om contacten te leggen. Wiebe heeft goede contacten bij de provincie, gemeentes en de andere instanties. Het is belangrijk dat we dat samen gaan doen, maar ook hoe Wiebe zijn presentaties voor de buitenwereld doet. Dat wil ik graag meemaken, een mooi leermoment.”

Wanneer kwam deze voorzittersfunctie op uw pad?
“Deze zomer werd ik gevraagd door een van de bestuursleden om Wiebe op te volgen. ‘Zou dat wat voor jou zijn?’ Toen is de bal gaan rollen, heb ik nagedacht en heeft het bestuur vergaderd zonder dat ik daarbij was. Daarna zijn we bij elkaar gekomen en hebben we gezamenlijk geconstateerd dat dit het beste was.”

Wat waren de overwegingen om het wel of niet te doen?
“In de eerste plaats wilde ik het graag doen, ik ben als schaatser en ook daarna altijd actief geweest in dat wereldje. Mijn hart ligt bij het samenwerken met vrijwilligers. Dan is dit wel de mooiste functie die je kunt bekleden.”

Het werd ook gezegd door andere uittredende bestuursleden, dit is de meest eervolle functie die je kunt hebben.
“Binnen het bestuur is elke portefeuille bezet met de beste bestuurder die er is, ik vind het geweldig met hen samen te werken. Elk jaar in oktober begint het te kriebelen, dan moet alles geregeld zijn als het begint te vriezen. Als schaatser en als Fries brengt dat emotie met zich mee, dat zal iedereen bekend voor komen. Zeker de oudere generaties die het een of meerdere keren hebben meegemaakt, iedereen heeft iets met de Elfstedentocht. Een paar weken terug sprak ik (marathonschaatsster, red.) Elsemieke van Maaren over dit nieuws en het feit dat ik al mijn andere functies heb opgezegd omdat dit eraan zat te komen, maar ze reageerde een beetje vlakjes toen ik het vertelde. Pas de volgende dag kreeg ik een berichtje van haar: ‘Jan, dus jij mag straks It giet oan zeggen!’ Toen viel het kwartje pas dat zoiets hoort bij het voorzitterschap van de Friesche Elfsteden. Dat is voor ons als bestuur ook de kunst, de tocht en de herinneringen die eraan hangen moet altijd blijven leven.”

Het voorzitterschap van de Friesche Elfsteden is een bijzondere vrijwilligersfunctie. Als het echt twee weken begint te vriezen, er een dikke laag ijs in de vaarten ligt en de tocht kan misschien uitgeschreven worden, dan is niet Dick Schoof maar Jan Bakker straks de belangrijkste man van het land.
“Dat is volgend jaar pas hè…”

Natuurlijk, maar ik kan me voorstellen dat zoiets wel meespeelt in de beslissing om het al dan niet te doen.
“Dat is waar ik veel over nagedacht heb. Daar heb ik Wiebe over gesproken toen het concreter werd. Bij zijn aantreden wist Wiebe ook niet precies hoe hij als persoon in de belangstelling moest zijn, dat heeft hij zichzelf geleerd. Hij sprak het vertrouwen uit naar mij: ‘Als ik dat kan, kan jij dat ook'. Daar heb ik misschien her en der wat hulp bij nodig, maar ik ben en blijf mezelf. Ik heb in het verleden wel gesproken voor grote groepen en dingen moeten presenteren. Dat kan ik wel, maar een functie in deze hoedanigheid is nieuw voor me. Als er druk op staat, is het andere koek. Ik ga bij de Elfsteden altijd uit van een positief verhaal, dat is makkelijk. Maar als het negatief is, moet ik daar mee kunnen omgaan. Wiebe heeft dat in coronatijd moeten doen, hij heeft dat als woordvoerder goed gemanaged.”

U reed de Elfstedentocht van 1997 als een van de kanshebbers en noemde het de mooiste dag uit uw leven.
“Dat was onbeschrijflijk, mijn hoogte- én dieptepunt. Het hoogtepunt was dat ik mocht starten, dat ik in de kooi stond en geïnterviewd werd door Mart Smeets, dat je kort na de start de duisternis in duikt, de mensenmassa langs de kant ziet... Dat was heel bijzonder, daar kan ik uren over praten. Het dieptepunt was dat ik voor mijn doen slecht reed, ik zat altijd bij de eerste tien en ik werd twintigste. Maar die herinnering blijft altijd hier (Bakker wijst naar zijn hart, red.) zitten, dat gaat niet weg.”

U staat bekend als iemand die de marathonsport in zijn hart gesloten heeft, hoe kun je dat uitdragen als voorzitter van de Elfstedentocht?
“Ik heb al mijn functies opgezegd voor het voorzitterschap, alleen het organiseren van de marathons in Thialf blijf ik doen. Daar zijn we vorig jaar met een groep vrijwilligers aan begonnen en op Nieuwjaarsdag mogen we het NK organiseren, daar blijf ik bij betrokken. Verder moet ik het hebben van mijn enthousiasme voor de sport, heb zelf ook op niveau gereden en kan op die manier putten uit mijn verleden.”