'Je kunt toch niet tien jaar lang iets doen en er geen geld voor krijgen?'

’t Zou een leuke aflevering van Andere Tijden Sport kunnen zijn. Een Fries pikkie dat tussen de huidige bondscoach Niels Kerstholt, Freek van der Wart (disciplinemanager langebaan bij de KNSB), oud-collega Daan Breeuwsma en de nog actieve Sjinkie Knegt – de gevestigde orde in 2011 – z’ n rondjes schaatst in Dresden en de ogen uitkijkt. “Shorttrack was destijds nog van een heel andere orde hè”, zo wil De Laat meteen duidelijk maken dat hij geen superman was die het circuit kwam binnen razen. “Ik had tijdens het NK op de drie kilometer een ronde voorsprong gepakt op die mannen, en behaalde zo voldoende punten om mee te mogen naar de World Cup. Hoef je nu niet te proberen: de concurrentie is vele malen groter.”

Wat De Laat ook niet dacht: dit is het begin van een grote carrière waarin het geld voor het oprapen ligt. “Nee joh, daar is toch niemand van zestien jaar mee bezig? Voetballers misschien. Shorttrack stelde in die tijd niets voor. Het was alleen langebaan in Nederland wat telde. Ik ben niet gaan shorttracken met het vooruitzicht dat het me windeieren zou gaan leggen. Ook niet met het idee dat ik er m’n baan van zou kunnen maken, zelfs niet toen ik voor het eerst de A-status van NOC*NSF (een gegarandeerd basisinkomen, red.) kreeg. Oh, dat moet ik de komende tien jaar zien vast te houden, was evenmin een gedachte. Hooguit de voorbije vijf jaar, zo rond mijn 24ste, is dat meer gaan leven. Toen ben ik shorttrack een beetje als een baan gaan beschouwen.”

Topsport is toch een baan?
"Het is bijna niet te doen om een baan te hebben en aan topsport te doen. Met shorttrack is het sowieso niet te combineren. Dus ja, dan is het automatisch mijn baan, in mijn geval gelukkig genoeg het grootste deel van de tijd betaald. Dat is niet vanzelfsprekend: er zijn jongens in ons team die net zo hard trainen als ik maar daar niets voor krijgen. De nationale ploeg is geen commercieel team dat de rijders betaalt. Helaas.

“’t Is dat ik al die jaren een A-status heb gehad, anders was er een grote kans geweest dat ik veel eerder wat anders zou zijn gaan doen. Je kunt toch niet tien jaar lang iets doen en er geen geld voor krijgen? Tot je 24ste of zo maakt het minder uit. Dan zit je nog in je studententijd, om het zo maar te zeggen. Word je echter wat ouder, zeker ik nu ik dertig ben, dan kun je niet echt meer leven zonder geld. Ik bedoel, je moet je huur betalen, de energierekening, je vriendin wil ook dat je leuke dingen doet. Nee, ik zou zijn gestopt hoor, zonder de A-status. Je kunt slechts leuk verdienen wanneer je zoals Sjinkie of Suzanne Schulting een paar sponsoren hebt.”

Jij rolt langzamerhand de business in met de helmdesigns door de airbrush-techniek. Dat zorgt toch ook voor inkomen?
“Nee, dat is iets voor later, voor mijn tweede leven. In ons team is er een aantal dat studeert. Ik ben nooit een opleiding gaan volgen omdat ik niet zo goed wist welke dat zou moeten zijn. Studeren om het studeren leek me geen juiste insteek, want dan zou ik twee dingen half doen. Om het zwarte gat te voorkomen zocht ik wat anders en dat is airbrush geworden, wat erg bij me past. Al heeft het lang geduurd voordat ik me dat ben gaan realiseren. Maar de sport heeft me geholpen het te ontdekken.”

Je haalde het net aan: anderen hebben privé-sponsors. Jij niet, terwijl je al zo lang meegaat aan de top.
“Tja. Ik probeer al een jaar of vijf de meest interessante plek op ons racepak (linkerschouder, red.) te vermarkten. Er is met verschillende partijen gesproken, zonder resultaat. Vorig jaar was ik er dichtbij. Dan kun je je afvragen of het aan de kwaliteit van de kandidaat ligt, of aan het feit dat ik weinig geluk heb gehad. Ik denk dat ik goed genoeg ben om een privé-sponsor te hebben. ’t Zou kunnen dat sport en ik als creatieveling twee werelden zijn die niet veel met elkaar te maken hebben. Wat moet een bedrijf dat in creatieve dingen zit, met een sporter? Dat zou een reden kunnen zijn dat het niet is gelukt. Er komt ook wat mazzel bij kijken. En je moet er een neusje voor. Kennelijk mis ik dat, net als de goede resultaten die Sjinkie en Suzanne hebben behaald, want die helpen zeker.”

Zou je niet met je eigen bedrijfsnaam, Itzhak design, op je schouder kunnen staan?
“Daar staat een minimaal bedrag tegenover dat ik dan aan mezelf zou moeten betalen*. De gedachte is leuk. Ik zou er eens achteraan kunnen gaan.”

Of je zaakwaarnemer als je die hebt.
“Ik zit sinds anderhalve maand bij een andere zakelijk manager. Wie weet krijgt hij iets voor elkaar. Wat ik zeg: je moet ook geluk hebben. Of alleen maar gouden medailles winnen met shorttrack, dat maakt het ongetwijfeld makkelijker.”

Daarover gesproken: volgens mij ben je er hier in China bij vooral dankzij de goede prestaties in de relays. Individueel verliepen de World Tour 1 en 2 in Montréal voor jou minder.
“Ik vind dat het tweede weekend ook in de individuele nummers al beter ging. Mijn relays waren prima, die beheers ik nog steeds heel goed. Daarom ben ik niet zo happy dat ik in de eerste twee World Tours geen finale heb mogen rijden. De gedachte erachter van Niels (Kerstholt, red.) ken ik niet. Misschien wilde hij wat uitproberen met andere rijders, dat kan het best aan het begin van het seizoen.”

We zijn alweer bijna aan de volgende Winterspelen toe. Milaan 2026 zal daarom heel belangrijk zijn voor je, met het oog op de relay-onderdelen.
“Die zijn mijn doel. We waren in Pyeongchang en Beijing op de aflossing goed genoeg voor medailles. Dat is twee keer tragisch niet gelukt, de tweede keer hier op de baan was traumatisch voor mij. Drie keer is scheepsrecht. Als we in Milaan een medaille winnen, zou dat de kroon op mijn carrière betekenen. Fysiek ben ik ertoe in staat, omdat ik het niet op kracht doe. Ik heb nooit blessures, voel nergens iets van aftakeling en trap nog steeds hoge wattages op de fiets. Alleen is het niveau van de sport in de breedte een stuk hoger dan vijf jaar geleden. Haha, volgens mij zegt iedereen dat elk jaar, en is het elke keer de realiteit. Door het format van de World Tour is elk toernooi nu een WK, waarbij het vanaf de heats grote terror is. Tenzij je er zoals Jens van ’t Wout een stap boven staat, dan kun je in die fase nog een beetje aanmodderen. Voor de rest, wij stervelingen, is het terror en dat maakt de sport individueel zo moeilijk. Rijd je iets minder? Vergeet het dan maar.”

• Atleten moeten een bepaald bedrag inzichtelijk maken om een logo te kunnen plaatsen, maar alle inkomsten zijn voor hem/ haar