En zoals altijd leek de winnares nergens last van te hebben. Maar achter haar was het een enorm slagveld. Schaatssters wankelden over de streep zonder nog te beseffen wie of waar ze waren. Heldinnen, van de eerste tot de laatste. Neem Elma de Vries, een vrouw die toch wel iets gewend is. Achter Last-Kijk in de Vegte eindigde ze als tweede, maar De Vries zakte achter de streep totaal kapot door haar benen. Mariska Huisman pakte het brons, ook al kapot.

Het ergste moest daarna nog komen. De sneeuwjacht op de Weissensee eiste flink wat slachtoffers. De meesten haalden simpelweg de streep niet. Uitgestapt, kapot, gedeukt, gekneusd, verkleumd. Schaatsverslaggever Herbert Dijkstra stond met open mond en vol verbazing te kijken. "Dit heb ik echt nog nooit gezien. Onvoorstelbaar", zei de man die toch in zijn rijke loopbaan al heel veel heeft meegemaakt.

De EHBO draaide achter de finish overuren. Met grote stukken folie werden de rijdsters opgevangen. Dat wil zeggen, zij die nog zo ver konden doorrijden. Het jonge talent Sharon Hendriks stortte pal na de streep in de sneeuwrand en kon slechts met moeite weer overeind worden geholpen. En zo waren er veel meer. De een na de ander viel languit op de besneeuwde ijsvloer.

Erna Last-Kijk in de Vegte zag het allemaal gebeuren, nadat ze de tranen uit haar ogen had geveegd. Ze oogde zelf nog opmerkelijk fris. "Op het moment dat ik hoorde dat de wedstrijd werd ingekort naar 150 kilometer had ik iets van ’waarom?’. Maar nu ik dit allemaal zie, kan ik het begrijpen."

Zelf is ze bezig een droom tot realiteit te maken. De vrouw die na dit seizoen stopt, reisde af naar de Weissensee met enkel hoop. "Ik dacht dat ik heel misschien nog wel eens zou kunnen winnen. Nu pak ik hier mijn tweede wedstrijd in zes dagen. Eerste de Aart Koopmans Memorial, nu zelfs de Alternatieve. Onvoorstelbaar. Ik ben zo gelukkig."

Haar besluit om te stoppen nog eens heroverwegen, dat zit er niet in. Ook niet na haar meest recente "Nee", klonk het heel beslist. "Dat doe ik niet. Ik heb mijn keuze gemaakt, vorig jaar al. En op deze manier is mijn afscheid alleen maar mooier geworden. Hier heb ik van gedroomd."