Offers in topsport: ‘Vaak komt de droom met een prijs’

Jouke Hoogeveen, die tot zijn eenenveertigste jaar actief was in de schaatswereld, begon later dan de meeste topsporters. “Dat heeft voordelen,” vertelt hij, “want je krijgt meer de kans om te studeren, naar feestjes te gaan, concerten te bezoeken en andere ervaringen op te doen dan de gemiddelde topsporter.” Maar zoals hij verder uitlegt, gaat het leven ondertussen ook door. “Op een gegeven moment krijg je kinderen en moet je een hypotheek betalen. Ik moest ernaast werken als zzp’er om het allemaal draaiend te houden.”

Het combineren van een carrière als topsporter, vader, en zelfstandige, zorgde bij 'de man met de lange adem' als bijnaam voor veel druk. “Dat was zwaar. Niet alleen voor mij, ook voor mijn vrouw. Topsport vraagt veel, je bent vaak weg en dat was vooral pittig toen onze dochter werd geboren. Dan moet je er samen volledig achter staan, anders lukt het niet.”

De steun van zijn vrouw was cruciaal tijdens zijn carrière. “Zij had zelf ook geschaatst, dus we wisten beiden waar we aan begonnen.” Opmerkelijk genoeg sliep Hoogeveen in die periode in een hoogtetent om zijn conditie op peil te houden. “Ik ging er niet uit als ons dochtertje ’s nachts wakker werd, dan lag ik in mijn tentje. Iedere nacht, gedurende drie weken. We probeerden de overige taken te verdelen; ik stond als eerste op en regelde alles in de vroege ochtend, zodat mijn vrouw kon uitslapen. Na een training moest ik vaak nog koken of stofzuigen. De factor rust was de laatste jaren ver te zoeken. Dat maakte het zwaar.”

Hoogeveen benadrukt dat hij niet de enige was in de schaatswereld die persoonlijke opofferingen moest maken. “Veel jongens in het marathonschaatsen hebben een soortgelijk verhaal. Bijvoorbeeld Simon Schouten, die tijdens zijn topsportcarrière ondernemer was in hun familiebedrijf, of Bob de Vries, die naast zijn sport een boerderij te runnen had. “Niemand piepte erover. Het hoorde erbij.”

Volgens Erik Jan Kooiman zijn trainingskampen essentieel voor succes in de topsport, maar ze vergen ook grote persoonlijke offers. Kooiman benadrukt hoe zwaar het kan zijn om wekenlang van huis te zijn. “Vooral als je een gezin hebt. Er zijn veel sporters die alles opzijzetten voor hun carrière, vaak zonder daar financieel iets voor terug te krijgen. Zeker in disciplines zoals marathonschaatsen, waar de verdiensten minimaal zijn, zijn de opofferingen enorm.”

“Het is van belang om een goede balans te vinden en keuzes te maken”, legt de Zuid-Hollander uit. De grootste uitdaging voor de werelduurrecordhouder kwam toen ook hij vader werd. “Vanaf het moment dat onze oudste, Jens, was geboren, werd het een stuk lastiger,” geeft hij toe. Voor die tijd reed Kooiman vijf dagen in de week op en neer van Lekkerkerk naar Heerenveen voor de trainingen. “Achteraf had ik gedurende mijn hoogtijdagen misschien beter in Friesland kunnen wonen, dichterbij mijn trainingslocaties. Dan was het makkelijker te combineren geweest.”

Door de geboorte van hun zoon kreeg hij de behoefte om meer thuis te zijn. “Ik wilde hem zien opgroeien. Dit maakte het moeilijker om door te gaan op het hoogste niveau in de sport.” Dit gevoel werd versterkt toen zijn vrouw voor de tweede keer zwanger werd, deze keer van een tweeling. Voor Erik Jan betekende de geboorte van deze twee het einde van zijn sportieve carrière. “Het was mooi geweest”, aldus Kooiman. De verantwoordelijkheid voor zijn gezin nam de overhand. “Ik kan terugkijken op een mooie carrière. Ik ben stiekem extra trots op de twee marathons die ik won, vlak nadat onze eerste was geboren; blij dat ik dat nog geflikt heb.”