Op 18-jarige leeftijd rijdt Metoděj Jílek juniorenrecord na juniorenrecord aan gort. Wie? De Tsjech die snellere tijden neerzetten dan Sven Kramer als junior, bij zijn tweede World Cup al top-5 heeft gereden en vijf wereldtitels junioren inlineskaten achter zijn naam heeft. Komend weekend wil hij zijn eigen juniorenwereldrecord tien kilometer aanvallen en kan hij weleens zijn eerste podiumplek op het hoogste niveau veroveren.
Ruim twee weken voor zijn eerste tien kilometer in de World Cup reisde de Tsjechische Metoděj Jílek al af naar de hooglandbaan van Calgary. Hij neemt de tijd te wennen aan het hoogte- en tijdsverschil met de Canadese stad, want hij heeft grootse plannen. Hij wil zijn eigen wereldrecord junioren tien kilometer verbreken. “Het ijs is sneller dan in Inzell en ik ben beter voorbereid.”
Op 26 oktober van afgelopen jaar schaatste hij de eerste tien kilometer van zijn carrière. Zonder enige ervaring had hij zichzelf ten doel gesteld het wereldrecord junioren te verbeteren. Hoewel hij de rondetijden niet vlak kon houden, schaatste hij naar 12.46,56. Zestien seconden rapper dan de oude toptijd, die in handen was van de Noor Sigurd Henriksen. Dat Jílek slechts twintig seconden boven de snelste tien kilometer ooit bleef – de 12.26,30 die Davide Ghiotto tijdens dezelfde race klokte en niet erkend werd als wereldrecord – was eveneens bijzonder.
De tijd oogt scherp, maar door de schommelende rondetijden van Jílek is er nog veel winst te behalen. “Komend weekend is mijn tweede tien kilometer. Ik moet nog steeds leren hoe ik hem het best kan rijden. Ik wil stabiele rondes neerzetten, tussen de 30,3 en 30,5. Met de eindtijd houd ik me niet bezig. Als het goed gaat, zal ik versnellen, anders zal ik gas terugnemen.”
Mocht de Tsjech slagen in zijn missie, maakt hij gelijk aanspraak op het podium. Ter vergelijking: vorige winter schaatste slechts een man sneller dan 12.46, deze winter heeft Jílek de vierde seizoenstijd op zijn naam staan. “Ik wil niet op de zaken vooruit lopen. Natuurlijk zou het geweldig zijn mijn eerste wereldbekermedaille te winnen, maar mijn focus ligt niet op eremetaal.”
Pas achttien jaar en nu al volwassen genoeg om niet naar de prijzen te kijken, maar naar persoonlijke groei. Door zijn trainingen weet hij waartoe hij in staat is in races. “Dat is het voordeel van langebaanschaatsen. Houd ik mij aan het wedstrijdplan, is hetzelfde mogelijk als in de training. Al is dat niet eenvoudig, want je moet alles perfect uitvoeren.”
Op de vijf kilometer verbeterde Jílek zich deze winter met bijna zeven seconden. In Beijing zette hij een persoonlijk record neer door de vijfde tijd te schaatsen tijdens zijn eerste optreden in de A-divisie. Hoeveel rek zit er nog in de 6.12,99? “Daar zat ik dicht bij het maximale wat ik eruit kon halen. Zonder foutje bij de wissel kan het nog iets sneller. Op de tien kilometer heb ik nog geen idee waar mijn grenzen liggen.”
Idolen in het schaatsen heeft Jílek niet, maar hij kijkt wel op tegen de wielrenner Tadej Pogačar. “Geen renner presteert zoals hij. Hoe hij honderd kilometer solo reed op het WK of de Tour de France domineerde, niemand kan daaraan tippen. Natuurlijk zijn er een paar zoals Mathieu van der Poel of Remco Evenepoel die in de buurt komen, maar Pogačar zet met zijn charisma de toon. Hij geniet van het racen, is vastberaden en heeft een interessante racestijl. Ik ben een trouwe fan.”
Inmiddels heeft Jílek op de vijf en tien kilometer het wereldrecord junioren in handen en was hij ook op de drie kilometer beter dan de snelste tijd, al werd dat record niet erkend. Hij maakt geen stappen, maar sprongen. Dan te bedenken dat hij pas drie jaar geleden begon met de sport. Als vijfjarig jongetje bond Jílek voor het eerst inlineskates onder. Een sport die bij hem bleek te passen en waar hij vijf wereldtitels junioren won. Omdat hij, net als vele collega’s, droomde van de Olympische Spelen, besloot hij op zijn veertiende de eerste meters op het ijs te maken. Door het ontbreken van een 400-meterbaan in Tsjechië begon Jílek aanvankelijk met shorttrack. “Op je veertiende is het niet goed om zeven uur (de tijd die een enkele reis naar Inzell in beslag neemt, red.) van huis te zijn.”
De twee weken ijs kregen pas een seizoen later vervolg. In de winter van 2022-2023 schafte de Jílek goede schaatsen aan en begon hij zich toe te leggen op het langebanen. Tijdens zijn eerste WK Junioren werd hij slechts twintigste op de vijf kilometer, vorig seizoen was daar een tweede plek. “Twee jaar geleden had ik niet verwacht hier al te staan.”
Ook in Tsjechië blijft de man die vier individuele nationale records op zijn naam heeft staan niet onopgemerkt. In de summiere schaatsgeschiedenis van het land heeft geen man nog een medaille gehaald op een EK of WK. “We hebben weinig grote talenten gehad, waardoor het geen bijzondere prestatie is dat ik nu al de beste ben.” Met Martina Sáblíková is de historie bij de vrouwen een stuk rijker, zij staat voor haar negentien jaar jongere landgenoot klaar mocht hij vragen hebben.
Onder meer over druk, want met de beste juniorentijden en een bizarre opmars de afgelopen maanden zal hij die ongetwijfeld ervaren. “Ik voel dat mensen om me heen onbewust hoge verwachtingen van mij hebben. Soms vergeten ze dat ik pas me minder toe kan leggen op de sport dan een schaatser van 25. Ik ga nog naar school en heb dit jaar mijn examens.” Jílek pendelt veel tussen Tsjechië en Inzell, om zijn lessen te combineren met de trainingen op het ijs, en vliegt tussendoor de wereld over voor de World Cups.
Een enorm talent, maar ook een jongen van achttien die zijn examens moet halen en houdt van een grapje.
Daarnaast skeelert hij ook af en toe, die discipline wil hij nog niet afstoten. “Ik zou graag op beide sporten mee willen doen op het hoogste niveau. Vanwege de Olympische Spelen zal ik komende zomer niet veel wedstrijden skeeleren.” Jílek gelooft erin dat de twee takken elkaar versterken. “Het inlineskaten is een totale sport. Je rijdt in een peloton en moet een goede strategie hebben om te kunnen winnen. Zoveel kan misgaan. Op het ijs draait het meer om kracht en techniek, wat ook zijn schoonheid heeft. Het is goed om af te blijven wisselen en het beste van beide sporten mee te nemen.”
Veel inlineskaters vinden het lastig zich helemaal uit te wringen in een race tegen de klok in plaats van tegen concurrenten. “Natuurlijk is het moeilijk jezelf elke race honderd procent te pushen. Dat lukt mij niet elke week. Ik probeer mezelf zo vaak mogelijk te stuwen naar die honderd procent. In Calgary ga ik tot het uiterste op de tien kilometer.” Op naar bijzondere tijden komende zaterdag?
