Vrijwilligers. Ze zijn de sterren van onze samenleving, maar ook steeds meer een uitstervend soort in de maatschappij. Dat wordt overal gemerkt, en zeker bij sportverenigingen die dankzij ‘liefdewerk oud papier’ decennialang moeiteloos konden blijven bestaan. “Als die vrijwilligers er niet meer zijn, wordt het lastig. Het schaatsen lijdt er net zo goed onder”, weet oud-marathonrijder en -langebaanatleet Douwe de Vries.
Sinds hij als directeur van de Sven Kramer Academy probeert zoveel mogelijk mensen in aanraking te brengen met zijn geliefde sport, blijkt het niet eenvoudig alle aangeboden lesuren te bemannen door een (gediplomeerd) trainer. In Thialf waar hij in 2020 is begonnen met vriend Sven Kramer een schaatsschool op te zetten, heeft hij geen klagen. “Daar zijn zeventig trainers, absurd veel. Helaas is dat niet altijd het geval op de andere plekken (Tilburg, Enschede, red.).” Het weerhoudt de Friezen er niet van door te pakken, want de populariteit van het schaatsen onder de jeugd is enorm.
“Ik dacht altijd dat kinderen naar bijvoorbeeld Kjeld Nuis kijken, daarbij dachten Dat is gaaf, dat wil ik ook. Dat realiteit is anders: kinderen maken een sportkeuze die voornamelijk gebaseerd is op invloed van de ouders, vriendjes en vriendinnetjes of omgeving en familie. ...
Stel dat jouw buurman helemaal gek is van schaatsen. Hij zegt: ‘Kom mee, dan gaan we schaatsen’. Op dat moment kan een kind een keuze maken. Wanneer ouders niets met schaatsen hebben of überhaupt niks met sport - wat je veel ziet in wat lagere sociaal-economische wijken - dan zit dat sporten niet zo in het systeem. Wij proberen wél die groep jongeren ernaartoe te trekken. Dat doen we dan met schoolschaatsen, en ook door het financieel laagdrempelig aan te bieden, dankzij allerlei fondsen. Wat duidelijk is: kinderen vinden schaatsen geweldig, ongeacht waar ze wonen of tot welk segment ze van de bevolking behoren. Daar spelen we op in.”
De SKA heeft geen winstbejag als doelstelling. “Wij halen onze omzet vaak uit andere zaken, zoals sponsoring. Daarom maken we net wat andere keuzes dan commerciële schaatsscholen die van tevoren hebben onderzocht waar er geld kan worden verdiend, wat logisch is. Wij beginnen juist op plekken waar de verwachtingen minder groot zijn.” In Kardinge en Glanerbrook in het Limburgse Geleen zullen op korte termijn de letters SKA niet meer te missen zijn.
“Glanerbrook wordt opgeknapt, er komt zelf een dak op en dat is mooi voor de ijszekerheid. De verbouwing is gaande, de ijsvloer wordt vernieuwd en door de noodzaak van zonnepanelen is er geld gereserveerd voor een dak, want daar kun je die panelen kwijt”, aldus De Vries. “We kijken er naar uit om in Groningen en Limburg aan de slag te gaan. Ook met de uitdaging om voldoende trainers te vinden. Je hoort het overal in het land dat men er problemen mee heeft. Je moet er veel energie in steken, maar het lukt nog steeds, is onze ervaring. Het is niet meer zoals vroeger in de schaatswereld toen iedereen niet beter wist dan dat dingen altijd eenvoudig voor elkaar werden gekregen. Cursisten kwamen makkelijk, de ledenaantallen groeiden makkelijk, aan trainers was nooit gebrek. Nu wordt alles lastiger en lastiger, dan kun je niet anders dan er meer energie aan te besteden.”
De SKA is een samenwerkingsverband aangegaan met de lokale ijsclub, Limburgse Schaatsvrienden. “Wij doen de jeugdopleiding, de vereniging bekommert zich om het volwassenen-rijden, zodat het een win-win situatie is", licht De Vries toe. "De club krijgt meer ondersteuning voor de jeugd en wij kunnen de trainersgroep gebruiken, omdat het anders geen doen is een compleet nieuwe trainersstaf te zoeken. Het achterliggende idee is meer kinderen naar de baan te trekken, want zo kan de club groter worden. Ook willen we het schoolschaatsen opstarten. De exacte startdatum is nog niet bekend.”
In de meest noordelijke provincie trekt de SKA op met het Jeugdschaatsen van de gewesten Groningen en Drenthe. “We hopen door goede marketing en de degelijke structuur van de academy het bestaande aanbod te verbeteren. Op die manier zou de groei van het aantal leden een boost kunnen krijgen. De eerste SKA-dag is op 28 oktober, met direct de kick-off. Er zijn zo’n vijftien trainers beschikbaar en er zal plaats zijn voor 150 tot tweehonderd kinderen.”