Uytdehaage over wereldrecord Ghiotto: ‘Hij had mij op een ronde gezet’

Voor Uytdehaage, die in 2002 tijdens zijn olympische zege het wereldrecord reed in een tijd van 12.58,92, was het geen verrassing dat Ghiotto de toptijd van Van der Poel verbeterde op de hooglandbaan in Calgary. “Je hebt maar één kans, zeker met de Spelen van Milaan in zicht. Als hij het wereldrecord wilde breken, moest het nu gebeuren.”

Met een verbluffende regelmaat wist Ghiotto zijn rondetijden rond de 29,6 seconden te houden, wat uiteindelijk leidde tot het wereldrecord: 12.25,69. “Het slaat helemaal nergens op,” zegt Uytdehaage met bewondering. “Zijn snelste ronde was 29,1 en de langzaamste 29,9. Davide rijdt zo extreem constant. Hij had mij op een ronde gezet.”

Volgens Uytdehaage zit het geheim van Ghiotto in een combinatie van een uitstekende conditie, technische vaardigheden en mentaal sterk zijn. “Wat hierbij vooral opvalt, is het vermogen dat hij per slag weet te genereren. Ghiotto maakt slechts zes slagen op het rechte stuk, dat is uniek,” zegt Uytdehaage. “De meeste schaatsers halen dit niet. Daarbij maakt hij zijn bochten langer, met een extra overstap aan het einde van de bocht (zie onderstaande beelden van Ghiotto's race).”

Zelf herinnert Uytdehaage zich een moment waarop hij iets vergelijkbaars probeerde tijdens het WK van 2003 in Berlijn. “De eerste ronde reed ik in 28,6 seconden, met zes slagen op het rechte stuk. Maar daarna merkte ik al snel dat ik terug moest schakelen naar meer slagen, omdat het simpelweg te belastend was voor mijn benen. Dat de Italiaan dit wel kan, betekent dat hij ontzettend efficiënt en krachtig is. Hij is in staat zijn snelheid te behouden zonder zichzelf op te blazen,” legt Uytdehaage uit.

“Daarnaast gebruikt Ghiotto zijn massa goed; hij beweegt efficiënt van links naar rechts, zonder haast”, analyseert de 48-jarige tweevoudig olympisch kampioen. “De rust die hij hierin bewaart en de souplesse die hij behoudt, vind ik prachtig om te zien. Sven Kramer deed dat ook toen hij op zijn top was. In het schaatsen gaat het om het gooien met je lichaamszwaartepunt. Dat moet je beheersen. Ghiotto is hier momenteel een meester in.”

Naast techniek speelt ook het mentale aspect een grote rol bij het rijden van de langste individuele afstand in het langebaanschaatsen. “Het is niet zoals bij een 500 meter, waar je voluit gaat zonder na te denken. Op een tien kilometer moet je veel verstandiger met je energie omgaan. Het is een kunst om tijdens zo’n lange race je aandacht erbij te houden en niet afgeleid te raken. Je kunt de omstandigheden zoveel mogelijk nabootsen in je trainingen, maar op de wedstrijddag moet alles samenkomen. Ghiotto had de ervaring en de focus om dat voor elkaar te krijgen.”

De olympisch kampioen van Salt Lake City ziet dat de sport verder is geëvolueerd. “Er is nu veel meer bekend over trainingsmethodes, met name over het verbeteren van de aerobe capaciteit.” Uytdehaage noemt Nils van der Poel, de Zweedse schaatser die in 2022 twee wereldrecords reed, als iemand die deze nieuwe inzichten heeft geïllustreerd. “Dat wordt door anderen nu ook steeds beter uitgevoerd.”

Naast verbeterde trainingsmethodes wijst Uytdehaage ook op technologische ontwikkelingen, zoals beter materiaal en snellere schaatspakken. “We kunnen steeds meer aspecten analyseren. Door data te combineren, zoals het effect van luchtdruk en temperatuur op rondetijden, kunnen we beter voorspellen wat er op de wedstrijddag mogelijk is. In dat opzicht wordt het wel steeds minder spannend. Ook het feit dat schaatsers hun handen op de rug houden tijdens lange afstanden, draagt bij,” merkt hij op. Deze kleine verbeteringen zijn cruciaal in een sport waarin elke honderdste van een seconde telt.

Patrick Roest wordt volgens de oud-schaatser gezien als een van de grootste kanshebbers om Ghiotto te verslaan tijdens de Olympische Winterspelen van 2026 in Milaan. “Het is niet onmogelijk, maar Roest zal er een zware kluif aan hebben,” voorspelt hij. “De Spelen brengen altijd onverwachte dingen met zich mee. Er ligt veel druk op atleten, vooral als ze als favoriet in hun thuisland aan de start staan.”

Toch heeft Ghiotto volgens Uytdehaage al laten zien dat hij met die druk kan omgaan. “Hij heeft nu het wereldrecord in handen; dat is niet zomaar iets.” Is de Italiaan hiermee ook meteen de grootste aller tijden? “Nee, dat vind ik niet. Sven Kramer beschouw ik nog steeds als de beste ooit op de tien.” Op de vraag of het nog sneller kan, antwoordt Uytdeghaage resoluut: “Jazeker!”, en voegt lachend toe: “Het klinkt misschien flauw, maar er hoeft niet eens harder gereden te worden. De uitdaging ligt in het vermogen om langer hard te rijden.”