Een jaar na hun dood krijgen Joan Haanappel en Sjoukje Dijkstra, de grandes dames van het Nederlandse kunstschaatsen, een passend eerbetoon. Op ijsbaan De Uithof in Den Haag, werd zaterdag de eerste Joan & Sjoukje Memorial Trophy verreden. “We missen hen nog elke dag.”
Het kraampje op de tribune maakt duidelijk waar het om draait: de nagedachtenis van Joan en Sjoukje. Het is aangekleed met iconische foto’s van de twee coryfeeën, led-kaarsjes zoals je in de kerk ziet en historische plakboeken vol artikelen uit de tijd dat kunstrijden hot was in Nederland. Met dank aan het duo Dijkstra-Haanappel, reeds razend populair voordat iemand van Ard en Keessie had gehoord...
In 2024 kwamen de harstvriendinnen Joan en Sjoukje beiden te overlijden. “Ik mis ze nog elke dag”, zegt Chantal Vervuren. Zij is de moeder van Lindsay van Zundert, de kunstschaatsster die in 2022 op de Winterspelen stond. Zij realiseerde daarmee niet alleen haar eigen droom, maar ook die van Joan en Sjoukje, die Lindsay met raad en daad bijstonden op weg naar Beijing.
Vervuren: "Ik belde Joan elke dag. We kwamen bij elkaar over de vloer. Ze kon gezellig kletsen en gaf ook goede raad. Joan was als een tweede moeder voor mij, voor Lindsay was ze een bonusoma. Met Sjoukje belde ik ook, die was meer recht door zee. Missen doe ik hen allebei.”
Na de dood van haar heldinnen stopte Lindsay met schaatsen. Zij werkt nu in de horeca, maar geeft ook training en volgt bij de KNSB zelf trainersopleidingen. Bovendien is ze ambassadeur van de door Joan en Sjoukje opgerichte Stichting Kunstrijden Nederland (SKN). Haar moeder verricht hand- en spandiensten voor die stichting. Logisch dus dat ze vandaag in De Uithof aanwezig zijn voor dit eerbetoon, georganiseerd door SKN.
Bijna zestig rijdsters en één rijder, de talentvolle Leon Lo, staan op het ijs om een stijlvolle punt te zetten achter dit eerste Sjoukje- en Joan-loze schaatsseizoen. Onder die deelnemers zijn ook liefst 29 mini’s. “Het Nederlandse kunstschaatsen heeft echt toekomst”, zegt Mary Dotsch, huidig voorzitter van SKN.
Joan Haanappel startte de stichting in 2008 om talentvolle kunstschaatsers een steuntje in de rug te geven, op weg naar de top. Die weg is lang en vol hobbels. SKN organiseert daarvoor vier collectieve trainingskampen per jaar, steevast op thuisbaan De Uithof. Daarnaast krijgen de talenten individuele ondersteuning, in geld en goede raad. Dat werk is na de dood van Joan en Sjoukje met volle kracht voortgezet.
“Deze wedstrijd is onder meer bedoeld om onze zichtbaarheid te vergroten en om aan fondsenwerving te doen”, aldus Dotsch. Met datzelfde doel sloot SKN ook een samenwerking met Holiday on Ice. Enkele SKN-rijders mochten optreden in de shows, wat niet alleen leuk en leerzaam voor hen was, maar wat de stichting ook geld opleverde. Dotsch: “We hebben trouwe donateurs en sponsors. Maar om talenten te kunnen blijven ondersteunen, zijn altijd meer middelen nodig”
Met de olympische deelname van Lindsay van Zundert in 2022 was het belangrijkste doel van SKN bereikt. Het streven, van zowel de stichting als de KNSB, is om elke vier jaar present te zijn op de Spelen. Michel Tsiba en Daria Danilova houden als paar nog zicht op een olympisch ticket, na hun 15de plek op het WK. “Laten we hopen dat het hen lukt”, zegt Dotsch over het duo, dat ook tot de SKN-brigade hoort.
Bij de individuele rijd(st)ers gaat dat in Milaan/Cortina d’Ampezzo 2026 niet meer lukken. Lindsay van Zundert is gestopt. Na het missen van deelname aan het WK in Boston kunnen de enige serieuze kandidaten Niki Wories (ex-SKN) en Julia van Dijk niet meer aan de eis van NOC*NSF voor de Spelen van 2026 voldoen.
Julia, een van de SKN-boegbeelden, is vooral blij dat ze na dertien maanden afwezigheid sinds kort weer op het ijs kan staan. “Tijdens mijn blessureperiode heb ik vaak de stemmetjes van Joan en Sjoukje gehoord: never give up! Ik zit er weer lekker in en ben blij dat ik hier kan afsluiten met een season’s best. Goed om zo Joan en Sjoukje te kunnen eren.”
Want ja, daar is het vandaag allemaal om te doen. Behalve de eer en medailles staat verder niets op het spel. Julia wint bij de senioren met een score van 85,10 punten. De hoogste score van de dag is voor Angel Delavaque, die met 106,66 punten nummer 1 wordt bij de junioren. Zij krijgt ook, als beste kunstschaatsster van het jaar 2024-25 de Sjoukje Dijkstra Trofee. Lucca Dijkhuizen ontvangt de naar Joan Haanappel vernoemde aanmoedigingsprijs voor het grootste talent van het jaar. Zo komt er een mooi einde aan deze eerste memorial. “Wat ons betreft is dit het begin van een traditie”, zegt Dotsch.
