Mijlenver lag de kwartetploeg van twee mannen en vrouwen voorop. Als er over een rode loper geschaatst zou kunnen worden, zou de toekijkende rest van TeamNL langs de baan er een hebben kunnen uitrollen naar de finaleplaats op de mixed team relay. Daar ging Jens van ’t Wout, plat door de zoveelste bocht, om nog wat extra door te versnellen richting de volgende. Hij kwam overeind, de rug ging recht, zijn rechtervoet schoot opzij, de linkerschaats raakte tegelijkertijd het ijs en een fractie later landde Nederlands beste shorttracker van het moment spartelend op de gladde vloer.
“Hoe? Wat? Ik heb ook geen idee.” Van ’t Wout leek aan het slot van de middag terug te kruipen in die onwerkelijke film van zijn eerste crash van de dag (er zouden er nog twee volgen). De capriolen deden denken aan een andere relay, ooit in Dordrecht, waar hij op min of meer dezelfde wijze de kansen van Oranje vergooide in riante positie. “Ja, ja”, reageerde hij onmiddellijk, “toen lag het aan die enkel van me”, bracht hij als verzachtende omstandigheid in. “Nu ging het superhard, ik heb nooit eerder zo snel op kop gereden in een wedstrijd. Volgens mij zou de volgende geklokte tijd nóg beter zijn geweest. Ik zat aan de rondjes 8-nul! Maar ik brak door het ijs. Je kunt wat zeggen van m’n techniek; die was precies zoals ik altijd schaats. Balen, balen, vooral voor de anderen in de ploeg. Van onze vrouwen is bekend dat die het snelst zijn in het circuit. Vrijdag zagen we echter dat we met onze mannen de Canadezen konden bijbenen. Dat beloofde veel…”
Jens moest door, want Jens moet steevast pezen tijdens een World Tour. De beste zet je op alle onderdelen in, en hij doet niets liever dan dat. Na de zeperd kon hij even de kleedkamer in, een keer knipperen met de ogen en hij verscheen alweer aan de start voor de halve finale op de 1500 meter. Het duurde niet lang. De gang moest er nog inkomen toen hij opnieuw de veiligheidskussens inschoof. “Ik kan je écht niet vertellen wat er gebeurde, nu nog niet. William Dandjinou schaatste voor me, niet hard genoeg vond ik en daarom dacht ik hem in te halen. Rechts verdween, links moest halsoverkop worden bijgezet. Te laat, ik lag. Ik snap het niet. Pech hè, dat hoort erbij.”
Ze werd ongewild het beleg van een Canadees-Koreaanse sandwich, maar bleef toch scherp genoeg én overeind om opnieuw een hap te nemen uit de World Tour-ruif met medailles. Het zilver werd haar deel en Xandra Velzeboer kon er meer dan tevreden over zijn na een serie 1000 meters waarin ze veelal domineerde, tot aan de finale. Toen ze wilde opschuiven naar een podiumstek, namen Courtney Sarault en Choi Minjeong de Nederlandse in de mangel. Ze wist zich slangachtig langs het duo te wringen naar het zilver.
"Ik ben blij met de races die alle zeer steady zijn geweest. Ik had moeilijke tegenstandsters, maar voelde me rustig en had zelfvertrouwen. Zonder stress maak je minder fouten, iets wat ik anderen wel heb zien doen. Ik racete consistent. Dat Danae Blais (Canadese, red.) de 1000 meter nu won, is prima. Ze reed goed en dan maakt het mij niet zoveel uit wat ze eerder heeft gepresteerd”, zei ze als reactie op het feit dat Blais pas haar eerste A-finale schaatste in haar carrière.
Wat Velzeboer minder zinde: de penalty die ze opliep door een vermeende overtreding in de halve finale van de vrouwenrelay. “Heel bijzonder dat wij worden bestraft. Er kwam een Poolse binnendoor voor de bocht, ik zat er al achter op positie drie, waardoor ik wist dat ik een actie moest maken. Nou ja die penalty wordt niet meer teruggedraaid, dus wat kun je doen? Ik ben van mening dat wij in de finale hadden moeten staan. Dat zou een mooi vervolg geweest kunnen zijn van vrijdag, toen we als ploeg supergoed reden. We wilden opnieuw op kop zitten, dat liep eerder ook lekker met de andere meiden. Want we zijn hier met een heel andere samenstelling, dan is het prettig wanneer je vaker kunt racen om te leren en te wennen aan elkaar”, aldus de Culemborgse, die zondag de 500 en 1500 meter rijdt. Bondscoach Kerstholt noemde het viertal na de aflossing van vrijdag al ‘podiummateriaal’ voor de wijze waarop er was gestreden. “Ik kan het alleen maar eens zijn met Niels”, besloot Velzeboer.
Zonder dat ernaar werd gevraagd, schakelde hij door naar kwestie drie. Geen enkele twijfel: “Dat was een gele kaart waard.” Voor de goede orde: voor de Canadees Jordan Pierre-Gilles, op de 500 meter, in de halve finale. Het was de meest grove actie van de dag. Van ’t Wout, op de tweede stek in het voortrazende gezelschap van doldwaze sprinters, had net een gat gedicht naar een andere Noord-Amerikaan. Vanwege zijn ongekende vaart moest hij de bocht ruim aansnijden. Pierre-Gilles, bekend om zijn vaak miraculeuze passeeracties, gedroeg zich plotseling net als een trein die van spoor wisselde. Hij zou wel even binnendoor kruisen. Onmogelijk. Met de benen gestrekt, de messen van zijn schaatsen in de aanslag, katapulteerde hij zich richting Van ’t Wout die geen kant meer op kon en vol werd geraakt op zijn onderstel.
“Ik had ze beide kunnen breken”, aldus Jens. “Dit was levensgevaarlijk. Het nare is dat hij dit ook al uithaalde in Montréal. Hier had hij geel voor moeten krijgen. De jury nam geen beslissing! We hebben hier geen genoegen me genomen. Niels (Kerstholt, red.) is het gaan aankaarten bij de ISU, en die kondigde aan de zaak nader te zullen bestuderen. Aan het resultaat verandert niets, maar tegen deze dingen moet worden opgetreden”, oordeelde Jens, die als gevolg van het incident door mocht naar de eindstrijd. Wetend dat hij daarin het meest waardeloze startnummer (5) zou hebben, was de kans op medailles op voorhand verkeken. Meer dan de vierde plaats zat er dan ook niet in.
Die tegenvaller paste in het rijtje van de onvoldoendes die Itzhak de Laat, Friso Emons (te vroeg leeggereden op de 1500 meter), Michelle Velzeboer en Diede van Oorschot (niet bestand tegen het buitenlandse geweld in de kwartfinale) scoorden. Daar voegde Daan Kos zich bij; hij overleefde op knappe wijze de herkansingen op de 500 meter. Door een merkwaardige beweging kwam hij echter ten val in de kwartfinale en was zijn rol in het hoofdtoernooi uitgespeeld.
Gelukkig, zondag is er nog een racedag. En nieuwe mogelijkheden om in de prijzen te vallen. “Soms zit het niet mee. De dag erna kan het zomaar anders zijn”, wist Jens van ’t Wout. Precies, dat.
De uitslagen van finaledag 1 in de World Tour 3 staan hier